کودهای آلی و قارچ‌های هم‌زیست به‌علت نقش ویژه آن‌ها به‌عنوان حلقه ارتباطی خاک و گیاه در حیطه کشاورزی اهمیت بسیار دارند. در حال حاضر بخش‌های وسیعی از باغات پسته کشور، با بحران شوری آب و خاک مواجه هستند. در این پژوهش تأثیر کمپوست ضایعات فرآوری شده پسته در سه سطح (صفر، 10 و 15 کیلوگرم به‌ازای هر نهال) و قارچ میکوریز در سه سطح (صفر، 100 و 200 گرم خاک حاوی اسپور قارچ به‌ازای هر نهال) متعلق به چهارگونه (Funneliformis mosseae،وRhizophahus intraradices،وGlomus iranicus و irregularis Rhizophahus) بر رشد رویشی و غلظت عناصر غذایی برگ دانهال‌های دو رقم پسته اکبری و بادامی زرند با سه تکرار (هر تکرار شامل چهار دانهال) بررسی شد. این پژوهش به‌صورت آزمایش کرت‌های خردشده-فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی به‌مدت دو سال (1396 و 1398) در شرایط شور و سدیمی بودن آب و خاک اجرا شد. نتایج نشان داد که کاربرد 15 کیلوگرم کمپوست ضایعات پسته غلظت عناصر نیتروژن، آهن، روی و منگنز موجود در برگ را به‌ترتیب 4، 9/7، 8 و 12/1 درصد در مقایسه با شاهد افزایش داد. همچنین با کاربرد 15 کیلوگرم کمپوست ضایعات پسته ارتفاع، عرض و سطح برگ دانهال نیز به‌ترتیب 9/6، 11/8 و 2/8 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. بیش‌ترین غلظت آهن برگ (702/2 میلی‌گرم بر کیلوگرم) در تیمار 200 گرم قارچ، و در تیمار 100 گرم میکوریز غلظت منگنز، سطح برگ و ارتفاع به‌ترتیب با مقادیر 64/8 میلی‌گرم در کیلوگرم، 415/3 سانتی‌مترمربع و 44/9 سانتی‌متر بیش‌ترین بود. درصد کلونیزاسیون ریشه در ارقام اکبری و بادامی زرند به‌‌ترتیب 35/1 و 27/2 بود. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد 15 کیلوگرم کمپوست ضایعات پسته به همراه 100 گرم قارچ میکوریز در شرایط شوری زیاد آب و خاک می‌تواند موجب رشد رویشی مناسب در دانهال‌های پسته شود.

واژه‌های کلیدی: تنش شوری و قلیائیت، فسفر، آهن، ارتفاع دانهال، کلونیزاسیون ریشه.

متن کامل [PDF 4374 kb]   (464 دریافت)