گوجه‌‌فرنگی از مهم‌ترین گیاهان زراعی است که کشت آن به‌صورت نشایی است. انتخاب بستر کشت اقتصادی و مطلوب برای تولید نشاء با کیفیت اهمیت دارد. بنابراین به‌منظور استفاده از کمپوست‌ تولیدشده از ضایعات هرس درخت خرما (برگ و دمبرگ) به‌عنوان بستر تولید نشاء گوجه‌فرنگی در شرایط گلخانه‌ای، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار شامل انواع بسترهای کاشت در سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در گلخانه پژوهشی مؤسسه تحقیقات خاک و آب اجرا شد. تیمارها (بسترهای کاشت) شامل: 1) کمپوست تولیدشده از ضایعات هرس درخت خرما (پالم‌پیت) (PP)، 2) پیت‌ماس (PM)، 3) کوکوپیت (CP)، 4) مخلوط پالم‌پیت و پیت‌ماس (PP+PM)، و 5) مخلوط کوکوپیت و پیت‌ماس (CP+PM) بود. پس از کشت نشاء گوجه‌فرنگی داده‌برداری و میزان جذب عناصر گیاه و شاخص‌های رشد گیاه در انتهای دوره رشد اندازه‌گیری شده و تجزیه آماری نتایج با نرم‌افزار SAS به همراه تحلیل و بررسی اقتصادی انجام شد. بررسی آماری نتایج تجزیه گیاه (نشاء گوجه‌فرنگی) نشان داد بیش‌ترین غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم (1/47 درصد نیتروژن، 0/18 درصد فسفر و 2/83 درصد پتاسیم) به‌ترتیب در تیمارهای پیت‌ماس، ترکیب کوکوپیت و پیت‌ماس و پالم‌پیت مشاهده شد که نسبت به بقیه تیمارها در سطح یک درصد معنی‌دار شد. از نظر ارتفاع، نشاء گوجه‌‌فرنگی بهترین تیمار پیت‌ماس (8/34 سانتی‌متر) بود و تیمار پالم‌پیت (7/56 سانتی‌متر) و ترکیب پالم‌پیت و پیت‌ماس (7/56 سانتی‌متر) مشترکاً در رده دوم قرار گرفتند. کم‌ترین ارتفاع نشاء از تیمار کوکوپیت (5/37 سانتی‌متر) بدست آمد. بیش‌ترین طول ریشه (8/69 سانتی‌متر) مربوط به تیمار پالم‌پیت + پیت‌ماس و کم‌ترین مقدار آن (6/62 سانتی‌متر) در تیمار کوکوپیت بود و اختلاف این دو تیمار در سطح یک درصد معنی‌دار شد. مقایسه اقتصادی انواع بسترهای کشت در پژوهش حاضر نشان داد که هزینه هر لیتر پالم‌پیت مناسب تولید داخل نسبت به کوکوپیت 50 درصد و نسبت به پیت‌ماس 100 درصد ارزان‌تر تمام می‌شود و می‌تواند به‌عنوان جایگزین کوکوپیت و پیت‌ماس وارداتی در نشاءکاری گوجه‌فرنگی استفاده شود.

واژه‌های کلیدی: بستر کشت، ضایعات نخل، کمپوست، گوجه‌فرنگی، نشاکاری.

متن کامل [PDF 544 kb]   (738 دریافت)