این آزمایش گلخانه‌ای با هدف بررسی اثرهای شوری و تلقیح باکتریایی بر برخی شاخص‌های رشد و پروتئین کل یونجه (Medicago sativa) به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تأثیر سه سطح شوری آب (صفر ، 6 و 12 دسی‌زیمنس بر متر)‌ ناشی از نمک‌های کلرید سدیم، کلرید منیزیم و کلرید کلسیم بر شاخص‌های رشد و پروتئین کل سه رقم یونجه (همدانی، قره ‌یونجه و قارقالوق) در سه سطح تلقیح با باکتری ریزوبیوم (بدون باکتری، باکتری مقاوم به شوری و باکتری حساس به شوری) بررسی شد. پس از جداسازی و خالص‌سازی باکتری‌های همزیست یونجه از مزارع زیر کشت ارقام یونجه در استان تهران، دو جدایه مقاوم و حساس به شوری که جزو باکتری‌های بسیار مؤثر از لحاظ همزیستی بودند، انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌های به‌دست آمده نشان داد که با افزایش شوری، وزن خشک ریشه و اندام هوایی، تعداد گره‌های فعال و غلظت نیتروژن به طور معنی‌داری در سطح 1% کاهش یافت. تلقیح باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی (Sinorhizobium meliloti) مقاوم به شوری باعث افزایش معنی‌دار وزن خشک ریشه و اندام هوایی، تعداد گره‌های فعال و غلظت نیتروژن گیاه شد. هم‌چنین در شرایط شور، سویه باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی مقاوم به شوری، اکثر شاخص‌های رشد و عملکرد یونجه را در مقایسه با تیمار شاهد (بدون تلقیح باکتری) و تیمار تلقیح با باکتری حساس به شوری، به‌طور معنی‌داری افزایش داد. بین ارقام مختلف یونجه از لحاظ عملکرد و سایر شاخص‌ها در شرایط شور تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. در مجموع، به نظر می‌رسد که از بین جدایه‌های جمع‌آوری شده، جدایه R59 مناسب‌ترین جدایه برای تلقیح یونجه رشد یافته در گلخانه در شرایط شور باشد.

واژه‌های کلیدی: تثبیت نیتروژن، سینوریزوبیوم ملیلوتی، شوری

متن کامل [PDF 306 kb]   (4773 دریافت)