نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

این پژوهش با هدف بررسی امکان استفاده از ورمی‌کمپوست غنی شده با سویه‌های متحمل به شوری استرپتومایسس به‌عنوان کود بیولوژیک در رشد و تغذیه خیار در شرایط شور انجام شد. برای این منظور، آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی به‌صورت فاکتوریل با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل سطوح مختلف شوری (صفر، 30، 60 و 90 میلی‌مولار کلرید سدیم) و نوع ورمی‌کمپوست (شاهد، ورمی‌کمپوست غنی نشده، ورمی‌کمپوست غنی شده با استرپتومایسس ریموسوس (S. rimosus) و استرپتومایسس گریزئوس (S. griseus)) بودند. نتایج نشان داد که تنش شوری باعث کاهش معنی‌دار عملکرد ریشه و شاخساره، غلظت نیتروژن، پتاسیم، آهن و روی و نسبت پتاسیم به سدیم شاخساره خیار شد؛ اما غلظت سدیم و نفوذپذیری غشای ریشه افزایش یافت. در این شرایط، استفاده از ورمی‌کمپوست موجب حفظ ساختار غشای سلولی، بهبود تعادل عناصر غذایی و در نتیجه کاهش اثر منفی شوری بر عملکرد گیاه شد. تأثیر ورمی‌کمپوست غنی شده با استرپتومایسس‌های ریموسوس و گریزئوس بر حفظ نفوذپذیری غشای ریشه، بهبود تغذیه گیاه و افزایش تحمل به شوری گیاه بیشتر از ورمی‌کمپوست غنی نشده بود، به‌طوری که بیشترین وزن خشک ریشه و شاخساره در شوری 90 میلی‌مولار کلرید سدیم، در تیمار ورمی‌کمپوست غنی شده با استرپتومایسس ریموسوس، در مقایسه با سایر تیمارها، مشاهده شد. براساس نتایج این مطالعه، ورمی‌کمپوست غنی‌سازی شده با سویه‌های متحمل به شوری استرپتومایسس، علاوه بر حفظ تعادل عناصر غذایی در شرایط شور، باعث بهبود خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه خیار شده و از این طریق می‌تواند به کاهش خسارت ناشی از تنش شوری کمک کند.