بهبود تغذیه گیاهان، یکی از راه‌های افزایش تحمل تنش خشکی در گیاهان به‌شمار می‌رود. با توجه به کمبود مواد آلی در اغلب خاک‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران، مصرف کمپوست پس‌ماندهای آلی می‌تواند ظرفیت نگهداری آب در خاک را افزایش داده و تغذیه گیاهان را بهبود بخشد. لذا، در این پژوهش، اثر متقابل رطوبت خاک و کمپوست لجن فاضلاب شهری بر برخی ویژگی‌های شیمیایی خاک و غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم علوفه یونجه (Medicago sativa L.) رقم قره‌یونجه، در شرایط گلخانه‌ای بررسی گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار شامل رطوبت خاک در سه سطح (0.34FC-0.50FC، 0.56FC-0.75FC و 0.81FC-FC) و کمپوست لجن فاضلاب در چهار سطح (صفر، 15، 30 و 60 گرم بر کیلوگرم خاک) انجام شد. نتایج نشان داد که اثرهای اصلی کمپوست لجن فاضلاب و رطوبت خاک و اثر متقابل آنها بر غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم علوفه یونجه و قابلیت هدایت الکتریکی (EC)، pH و غلظت پتاسیم محلول خاک معنی‌دار بود. با کاهش رطوبت خاک، غلظت نیتروژن، پتاسیم، کلسیم و منیزیم بخش هوایی علوفه یونجه و EC و غلظت پتاسیم محلول خاک به‌طور معنی‌داری افزایش یافت؛ در حالی که غلظت فسفر علوفه یونجه و pH محلول خاک به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. با مصرف کمپوست لجن فاضلاب، غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم علوفه یونجه و EC و غلظت پتاسیم محلول خاک به‌طور معنی‌داری افزایش یافت؛ ولی pH خاک به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. در هر سه سطح رطوبت خاک مورد مطالعه در این آزمایش، مصرف 60 گرم کمپوست لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک نسبت به سطح 30 گرم آن، بر اثر افزایش شوری محلول خاک، رشد یونجه را به‌طور معنی‌داری کاهش داد. مصرف 30 گرم کمپوست لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک سبب بهبود تغذیه گیاه یونجه و افزایش کیفیت علوفه آن در شرایط با و بدون تنش کمبود آب شد.

واژه‌های کلیدی: پس‌ماندهای آلی، تنش خشکی، شوری

متن کامل [PDF 1139 kb]   (2300 دریافت)