نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

تأثیر کم‌آبیاری بر تبخیر و تعرق، عملکرد، کارایی مصرف آب و برخی مؤلفه‏‌های رشد گیاه فلفل همدانی (بیور) در یک طرح کاملاً تصادفی با یک تیمار آبیاری کامل (FI) و سه تیمار کم‌آبیاری  (۸۵، ۷۰ و ۵۵ درصد نیاز آبی؛ DI_۸۵، DI_۷۰ و DI_۵۵) در ۵ تکرار بررسی شد. مقدار تبخیر و تعرق در مدت ۶۶ روز اعمال کم‌آبیاری در تیمارهای FI،  DI_۷۰،DI_۸۵ و DI_۵۵ به‌ترتیب ۳۳۷/۸، ۳۰۷/۵، ۲۸۱/۱ و ۲۴۴/۲ میلی‌متر و در کل دوره رشد ۳۹۶/۲، ۳۶۵/۹، ۳۳۹/۵ و ۳۰۲/۶ میلی‌متر به‌دست آمد. با کاهش محتوای رطوبت خاک، صفات مورفولوژیک گیاه کاهش یافتند. لیکن در ۷۹% از موارد، تفاوت نتایج تیمارهای FI و DI_۸۵  معنی‌دار نبود. در حالی که اختلاف بین تیمار DI_۵۵ و تیمارهای  FI و DI_۸۵ در همه موارد معنی‌دار شد. اعمال کم‌آبیاری منجر به کاهش تعداد میوه‌های جور از ۳۳/۰ عدد در هر بوته تیمار FI به ۱۵/۶ عدد در تیمار DI_۵۵  و متناظر با آن افزایش میوه‌های ناجور از ۵/۴ به ۱۸/۰ عدد در هر بوته شد. مقدار عملکرد و کارایی مصرف آب در تیمار FI، به‌ترتیب ۱۸/۹۸ تن در هکتار و ۴/۷۹ کیلوگرم بر متر مکعب به‌دست آمد که با عملکرد ۱۷/۷۵ تن در هکتار و کارایی مصرف آب ۴/۸۵ کیلوگرم بر متر مکعب تیمار DI_۸۵ از لحاظ آماری تفاوت معنی‌داری نداشت. نبود اختلاف آماری معنی‌دار بین عملکرد تیمارهای   FI و DI_۸۵ بیان‌ کننده حفظ عملکرد گیاه فلفل در حد سطح آبیاری کامل به‌موازات کاهش آب آبیاری است. بدین ترتیب، تیمار DI_۸۵ جهت کشت فلفل همدانی قابل توصیه است. در شرایط حاد کم‌آبی نیز می‌توان تیمار DI_۷۰ را با عملکرد محصول ۱۳/۴۸ تن در هکتار به‌کار گرفت که نسبت به تیمار FI افت معنی‌دار ۲۹ درصدی را نشان داد. همچنین، کارایی مصرف آب در تیمار DI_۷۰ کاهش معنی‌دار ۱۷ درصدی نسبت به تیمار  FI را نشان داد. راندمان آبیاری در تیمارهای FI،  DI_۷۰،DI_۸۵ و DI_۵۵  به‌ترتیب ۶۱/۹، ۶۵/۳، ۶۹/۶ و ۷۳/۴ درصد به‌دست آمد.