مینا حق بهاری، رئوف سید شریفی،
دوره ۵، شماره ۲ - ( مجله علوم و فنون کشت‌هاي گلخانه‌اي ۱۳۹۳ )
چکیده
به منظور بررسی عملکرد کمی و کیفی، محتوای کلروفیل و برخی شاخصهای رشدی گندم در پاسخ به تلقیح بذر با باکتری‌های PGPR در سطوح مختلف شوری خاک، آزمایشی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سال زراعی ۱۳۹۰ اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل شوری خاک در چهار سطح (صفر، ۱۵، ۳۰ و ۶۰ میلی‌مولار با استفاده از NaCl) و تلقیح بذر با PGPR (عدم تلقیح به‌عنوان شاهد، تلقیح با ازتوباکتر کروکوکوم استرین ۵، آزوسپیریلوم لیپوفروم استرین OF و سودوموناس پوتیدا استرین ۱۸۶) بودند. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که در شرایط شوری خاک، عملکرد دانه تک بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن ۱۰۰ دانه، طول سنبله و وزن ریشه به‌واسطه تلقیح بذر با باکتری‌های محرک رشد نسبت به عدم تلقیح با باکتری افزایش یافت. در تمامی ترکیب‌های تیماری، انباشت ماده خشک کل تا ۸۵ روز بعد از کاشت افزایش سریعی یافت؛ ولی از ۸۵ روز بعد از کاشت تا زمان برداشت، به‌دلیل افزایش رقابت، سایه‌اندازی بوته‌ها بر همدیگر و افزایش پیری برگ‌ها، روند کاهشی نشان داد. در تمامی ترکیب‌های تیماری، بیشترین عملکرد دانه و انباشت ماده خشک کل در واحد سطح، به ترکیب تیماری تلقیح بذر با ازوسپریلوم در عدم اعمال شوری و کمترین آن به بالاترین سطح شوری و عدم تلقیح بذر با باکتری‌های محرک رشد تعلق داشت. روند مشابهی نیز در سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی به‌دست آمد. بنابراین، نتایج این پژوهش نشان داد که به منظور افزایش عملکرد کمی و کیفی، محتوی کلروفیل و برخی دیگر از شاخصهای رشد مانند بیوماس کل، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی محصول گندم در شرایط شوری خاک، می‌توان پیشنهاد نمود که تلقیح بذر گندم با آزوسپریلوم انجام شود.
