نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

  امروزه سیستم­های تربیتی مختلفی به منظور پرورش رزهای گلخانه­ای به­کار گرفته می­شوند. برخی از سیستم­های تربیتی اجازه نفوذ نور بیشتری به درون تاج­پوشه داده و از این­رو میزان فتوسنتز تاج­پوشه افزایش می­یابد. هدف از این تحقیق ارزیابی پاسخ سیستم­های تربیت کمانی و سنتی به سایه­دهی ( شدت نور کامل، سایه ۲۵، ۵۰ و ۶۵ درصد ) و اثر سایه­دهی روی کیفیت بازارپسندی گل بریدنی رز رقم آوالانژ در شرایط گلخانه بود. آزمایش به‌صورت کرت­های خرد شده، در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی، در چهار تکرار با دو نمونه در هر واحد آزمایشی اجرا شد. نتایج نشان داد که سیستم‏های تربیتی بر برخی صفات کیفی تأثیرگذار بودند. گیاهان تربیت شده با روش کمانی، شاخه طویل­تر با وزن تر و خشک بیشتر و هم‌چنین سطح برگ بیشتری نسبت به شاخه­های سرزنی شده تولید کردند. در هر دو سیستم تربیتی، تفات معنی­داری در ارتباط با زمان جوانه­زنی، قطر شاخه گل و سطح برگ ویژه مشاهده نشد. افزایش سایه‏دهی به‌طور معنی‏داری وزن تر و خشک شاخه و قطر شاخه گل را کاهش داد؛ در حالی‌که باعث افزایش سطح ویژه برگ شد. با این وجود، سایه‏دهی تأثیر معنی‏داری بر طول شاخه و سطح برگ نشان نداد . براساس نتایج به‏دست آمده از این تحقیق، کاربرد روش تربیت کمانی می­تواند منجر به بهبود ویژگی­های کیفی رزهای بریدنی نسبت به سیستم تربیت سنتی، تحت شدت نور کم و یا تنش سایه گردد.

  به منظور بررسی تأثیر تراکم بر عملکرد و خصوصیات کمی خیار گلخانه‌ای، آزمایشی به‏صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار به‌مدت دو سال در گلخانه‏های مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت انجام گرفت . در این آزمایش، فاکتور اول شامل عرض نوار کشت در سه سطح (فاصله ۱۵، ۳۰ و ۴۵ سانتی‌متر)، هر نوار شامل دو خط کشت، فاکتور دوم شامل فاصله بوته روی خطوط کشت در نوارها در سه سطح (۲۵، ۴۰ و ۵۵ سانتی‌متر) و فاکتور سوم شامل دو رقم به نام‌های Royal sluis ۱۹۸ و California Ayat مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تراکم‏های مختلف تأثیر معنی‏داری روی صفات مرتبط با عملکرد داشتند. در این آزمایش، با افزایش تراکم بوته، وزن میوه، تعداد میوه در بوته و عملکرد تک­بوته به‏طور معنی­داری کاهش یافتند؛ در مقابل، تعداد میوه و عملکرد در مترمربع به‏طور معنی­داری افزایش یافتند. از طرف دیگر، عرض نوار کشت ۳۰ سانتی­متر بیشترین نسبت طول به قطر میوه، تعداد میوه در مترمربع، عملکرد تک بوته و عملکرد در مترمربع را به خود اختصاص داد. با این حال، ارقام از نظر عملکرد تفاوت معنی­داری نشان ندادند. براساس نتایج به‏دست آمده، فاصله کاشت۳۰×۲۵ بهترین فاصله به منظور حصول حداکثر عملکرد در کشت خیار گلخانه‏ای می‏باشد.

سیلیسیم یکی از عناصر مفید در رشد گیاهان بوده و اثرهای مثبت آن در مقاومت به تنش‌های غیر زیستی، از جمله شوری و خشکی، در برخی مطالعات به اثبات رسیده است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرهای سیلیسیم و تنش آبی بر صفات کیفی و بیوشیمیایی گل رُز بریدنی رقم کلاب نیکا، با سه غلظت سیلیکات پتاسیم (صفر، ۵/۰ و ۱ میلی‏مولار) و سه سطح تنش آبی (۱۰۰ (شاهد)، ۷۵ و ۵۰% نیاز آبی گیاه) به‏صورت آزمایش فاکتوریل، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار، در شرایط گلخانه انجام شد. در این پژوهش، شاخص‌های کیفی همچون تعداد شاخه‌های ممتاز، قطر شاخه و قطر گل و همچنین پارامترهای بیوشیمیایی نظیر محتوای کلروفیل و پرولین برگ‌ها اندازه‏گیری شدند. نتایج نشان داد که گیاهان پرورش یافته در تیمار آبیاری ۱۰۰%، قطر شاخه، تعداد شاخه‌های ممتاز، وزن تر و خشک شاخه گل‌دهنده، قطر گل، سطح برگ و محتوای نسبی آب بیشتری نسبت به گیاهان واقع در شرایط تنش آبی داشتند. زمان لازم برای جوانه‌زنی جوانه‏ها در تیمار ۱۰۰% نیاز آبی در مقایسه با گیاهان تحت شرایط تنش، سریع‌تر (حدود ۸۳/۶ روز) اتفاق افتاد. این در حالی است که تیمارهای تنش آبی (۵۰ و ۷۵ درصد نیاز آبی) تأثیر معنی‌داری بر تعداد کل شاخه‌های برداشت شده، محتوای کلروفیل و میزان پرولین برگ‌ها نشان ندادند. در این پژوهش، اگرچه کاربرد سیلیکات پتاسیم در غلظت یک میلی‏مولار توانست بیشتر صفات کیفی رُزهای شاخه بریدنی را بهبود بخشد، این تفاوت از لحاظ آماری معنی‌دار نبود. به نظر می‌رسد که عدم معنی‌داری تیمارهای سیلیسیمی، مرتبط با نحوه توزیع سیلیسیم در برگ‌ها و عدم کارایی این تیمارها بر تعرق کوتیکولی و هدایت روزنه‌ای باشد. به‌طور کلی، نتایج بیانگر این واقعیت است که فرایند سازگاری رُزهای شاخه بریدنی به تنش آبی از طریق مکانیزم‌های مورفولوژیک اتفاق افتاده و فرایند‌های اسمزی نظیر سنتز اسید آمینه پرولین و کاربرد سیلیسیم دخالتی نخواهند داشت.