نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

در سال­های اخیر، کاربرد اسانس­های گیاهی مشتق شده از گیاهان معطر، به عنوان حشره­کش­های کم­خطر، به طور قابل توجهی افزایش یافته است. این ترکیبات دارای اثرهای دورکنندگی، حشره­کشی و کاهش رشد مراحل نابالغ حشرات مختلف می­باشند. از آنجا که کاربرد اسانس­های گیاهی در گلخانه­ها و مزارع به صورت خالص امکان­پذیر نمی­باشد، تهیه فرمولاسیون­های تجاری از این ترکیبات ضروری است. در این مطالعه، اثر حشره­کشی و دورکنندگی اسانس گیاه نعناع و فرمولاسیون تهیه شده از آن در کنترل شته جالیز
(Aphis gossypii Glover.)، که از آفات مهم محصولات گلخانه­ای است، مورد بررسی قرار گرفت. میزان LC_۵۰ اثر تدخینی اسانس نعناع بر مراحل پوره سن یک، پوره سن سه و بالغ، به ترتیب ۷۰/۲، ۴۱/۳ و ۲۴/۵ میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه شد. فرمولاسیون اسانس­ نعناع در آزمایش­های زیست­سنجی تماسی، با توجه به آزمون مقدماتی، در چهار غلظت (۸۰۰۰، ۱۲۵۰۰، ۱۶۰۰۰ و ۲۵۰۰۰ میلی­گرم بر لیتر) مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان مرگ و میر شته­های بالغ با کاربرد فرمولاسیون اسانس نعناع، در مقایسه با فرمولاسیون بدون اسانس، در غلظت ۲۵۰۰۰ میلی­گرم بر لیتر معادل ۷/۸۸ درصد است. درصد دورکنندگی فرمولاسیون اسانس نعناع در غلظت LC_۲۰ محاسبه شد و معادل ۱۰- درصد بود. این نتایج نشان می­دهد که فرمولاسیون اسانس­ نعناع می­تواند به عنوان جایگزین سموم شیمیایی، در کنترل شته جالیز به صورت تجاری مورد استفاده قرار گیرد.