به‌منظور بررسی اثر فسفر و پوست سبز پسته (فرآوری نشده و خشک) بر رشد و ترکیب شیمیایی نهال‌های پسته (Pistacia vera L.)، رقم بادامی زرند، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها در این آزمایش شامل سه سطح فسفر (صفر، ۵۰ و ۱۰۰ میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) و سه سطح پوست سبز پسته (صفر، ۳ و ۶ درصد وزنی) بود. نتایج نشان داد که در سطح صفر فسفر، مصرف ۳% پوست سبز پسته، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، تعداد برگ و سطح برگ نهال‌های پسته را افزایش داد، در صورتی‌که در سطح ۶%، این پارامترها نسبت به شاهد (خاک بدون تیمار فسفر و پوست سبز پسته) کاهش معنی‌داری نشان دادند. همچنین، در شرایط عدم مصرف فسفر، کاربرد ۳ و ۶ درصد پوست سبز پسته موجب افزایش غلظت فسفر، سدیم، روی، آهن و مس در ریشه و اندام هوایی نهال‌های پسته گردید. در سطح صفر پوست سبز پسته، کاربرد ۵۰ و ۱۰۰ میلی‌گرم فسفر در کیلوگرم خاک باعث افزایش وزن خشک اندام هوایی و ریشه، تعداد برگ و سطح برگ نهال‌های پسته گردید. اما غلظت عناصر ریشه و اندام هوایی، بجز فسفر، با افزودن فسفر کاهش یافت. مناسب‌ترین پاسخ نهال‌های پسته در خصوص وزن خشک اندام هوایی و ریشه، تعداد برگ و سطح برگ نهال‌ها در کاربرد توأم ۳% پوست سبز پسته و ۵۰ میلی‌گرم فسفر در کیلوگرم خاک مشاهده گردید. به طور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد ۵۰ میلی‌گرم فسفر در کیلوگرم خاک نسبت به ۱۰۰ میلی‌گرم در کیلوگرم، اثرهای مناسب‌تری را بر رشد و ترکیب شیمیایی نهال‌های پسته دارد. مصرف ۳% پوست سبز پسته همراه با ۵۰ میلی‌گرم فسفر در کیلوگرم خاک سبب بهبود رشد نهال‌های پسته میشود.
