بابک متشرع زاده، غلامرضا ثواقبی،
دوره ۳، شماره ۱ - ( مجله علوم و فنون کشت‌هاي گلخانه‌اي ۱۳۹۱ )
چکیده
اسید فیتیک، شکل عمده فسفر آلی ذخیره‌ای در دانه غلات و حبوبات بوده و توانایی زیادی برای تشکیل کمپلکس با فلزات و برخی یون‌های معدنی نظیر آهن، روی و کلسیم دارد. در نتیجه، این عناصر را به صورت کمپلکس‌های غیر محلول در آورده و قابلیت جذب آنها را برای انسان کاهش می‌دهد. این پژوهش با هدف بررسی تغییرات نسبت مولی اسید فیتیک به روی و غلظت عناصر غذایی در ارقام مختلف لوبیا قرمز در شرایط مصرف بهینه کود (بر اساس نتایج آزمون خاک) و در چند دوره زمانی بعد از گل‌دهی در گلخانه اجرا گردید. تیمارهای مورد آزمایش شامل پنج رقم لوبیا قرمز (اختر، ناز، درخشان، گلی و صیاد)، با دو سطح کودی (شاهد و مصرف بهینه عناصر) و سه مقطع زمانی (۱۲، ۲۲ و ۳۲ روز بعد از گل‌دهی، به ترتیب T۱، T۲ و T۳) در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی بود. صفات مورد بررسی غلظت عناصر غذایی فسفر، پتاسیم، آهن و روی و نیز نسبت مولی اسید فیتیک به روی در دانه ارقام مختلف لوبیا بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر رقم، کود و زمان بر غلظت روی، آهن، پتاسیم، فسفر و نسبت مولی اسید فیتیک به روی دانه در سطح ۱% معنی‌دار بود. همچنین، بیشترین غلظت روی در رقم گلی در زمان T۳ اندازه‌گیری شد. نسبت مولی اسید فیتیک به روی در تیمار مصرف بهینه کود در زمان‌های T۱، T۲ و T۳ در رقم گلی به ترتیب ۱/۱۱، ۴۹/۱۰ و ۹۹/۷ به‌دست آمد. به‌طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که مصرف بهینه کود موجب کاهش نسبت مولی اسید فیتیک به روی گردید که این امر می‌تواند در ارتقای سطح سلامت افراد جامعه از طریق بهبود قابلیت جذب عناصر غذایی مورد نیاز انسان مؤثر باشد. بررسی‌های بیشتر در شرایط مزرعه توصیه می‌گردد.
عسگری لجایر، بابک متشرع زاده، غلامرضا ثواقبی فیروزآبادی، جواد هادیان،
دوره ۶، شماره ۲ - ( مجله علوم و فنون کشت‌هاي گلخانه‌اي ۱۳۹۴ )
چکیده
به منظور بررسی اثر مس و روی بر صفات ریخت‌شناسی گیاه دارویی بالنگوی شهری، غلظت عناصر مس، روی، آهن، منگنز، فسفر و پتاسیم در ریشه و شاخساره و غلظت مس و روی در داخل دمکرده و جوشانده، یک آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه طراحی و اجرا شد. تیمارها شامل سه سطح مس (صفر، ۵ و ۲۵ میلی‌گرم در کیلوگرم خاک از منبع سولفات مس)، سه سطح روی (صفر، ۱۰ و ۵۰ میلی‌گرم در کیلوگرم خاک از منبع سولفات روی) و برهمکنش آنها بودند. نتایج نشان داد که اثر مس و روی بر وزن خشک ریشه، کلروفیل (SPAD)، سطح برگ، غلظت پتاسیم و فسفر ریشه و شاخساره و غلظت آهن و منگنز ریشه معنی‌دار شد. همچنین، اثر متقابل آنها بر وزن خشک شاخساره، ارتفاع بوته و غلظت مس و روی ریشه، شاخساره، دمکرده و جوشانده و غلظت آهن و منگنز شاخساره معنی‌دار بود. بیشترین وزن خشک شاخساره (۹۷/۳ گرم در گلدان) و ارتفاع (۰۲/۵۸ سانتی‌متر) در تیمار ترکیبی Cu۵Zn۱۰ و کمترین میزان آنها (به ترتیب ۱/۲ گرم و ۱۸/۳۶ سانتی‌متر) در تیمار ترکیبی Cu۲۵Zn۵۰ به‌دست آمد. بیشترین غلظت مس، روی، آهن و منگنز ریشه (به ترتیب ۸۵/۵۸، ۰۶/۳۳۸، ۹۱/۳۷۶۶ و ۹۷/۱۳۵ میلی‌گرم در کیلوگرم) در تیمار Cu۲۵Zn۵۰ حاصل شد. بیشترین غلظت مس شاخساره، دمکرده و جوشانده (به ترتیب ۳۸/۲۸، ۴۹/۱ و ۵۵/۴ میلی‌گرم در کیلوگرم) در تیمار Cu۲۵Zn۱۰ به‌دست آمد. به طور کلی، نتایج این مطالعه نشان داد که برهمکنش منفی بین مس، روی، آهن و منگنز در سطوح بالاتر کاربرد مس و روی اتفاق افتاده است. در این مطالعه، ظرفیت انتقال زیاد مس و روی به داخل دمکرده و جوشانده به اثبات رسید. به‌این دلیل، و نبود استاندارد لازم برای این عناصر در گیاهان دارویی، در صورت کشت آنها در خاکهای آلوده به عناصر مس و روی باید با احتیاط برای تهیه دمکرده و جوشانده استفاده گردند.
