کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی محسوب میشود. از این رو، استفاده از منابع آب غیر متعارف نظیر فاضلابهای تصفیه شده شهری و صنعتی در این مناطق مورد توجه قرار گرفته است. ورود پساب به خاک ممکن است باعث انباشته شدن فلزات سنگین در خاک شود. آلودگی خاک به این فلزات موجب جذب به وسیله گیاه و ورود آنها به زنجیره غذایی میگردد. در این پژوهش گلخانهای، تغییرات غلظت فلزات سنگین (روی، مس، کادمیوم، نیکل، سرب، آهن و منگنز) حاصل از مصرف پساب صنعتی در خاک و گیاه تربچه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و آبیاری با درصدهای مختلف پساب (صفر، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد) انجام گرفت. نتایج تجزیه شیمیایی خاک نشان داد که آبیاری با پساب سبب افزایش معنیدار نسبت جذب سدیم (SAR)، میزان شوری (ECe) و میزان کلر خاک شد. در حالی که کاربرد درصدهای مختلف پساب در مقایسه با تیمار شاهد، بهطور معنیداری (۰۱/۰P≤) سبب کاهش اسیدیته خاک گردید. نتایج نشان داد که غلظت کل و فراهم عناصر سنگین در خاک آبیاری شده با فاضلاب تصفیه شده بیشتر از غلظت این عناصر در خاک آبیاری شده با آب معمولی بود؛ ولی مقدار آنها از حدود بحرانی عناصر سنگین در خاک کمتر بود. بدین لحاظ، تأثیر نامناسبی بر کیفیت خاک ایجاد نکرد. بعلاوه، آبیاری با پساب بر افزایش غلظت عناصر سنگین در غده و اندام هوایی گیاه تربچه مؤثر نبود.
