نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

در این پژوهش تحمل به شوری ۲۴ ژنوتیپ عدس در کشت هیدروپونیک به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تنش شوری (۰/۵، ۱۲ و dS m^-۱و۱۶) در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‌های عدس در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. اعمال تنش شوری ۱۲ و dS m^-۱و۱۶ سبب کاهش درصد بقا در تمامی ژنوتیپ‌ها در مقایسه با شاهد شد. ژنوتیپ‌های MLC۵۷،وMLC۷۳،وMLC۹۴،وMLC۱۰۴ و MLC۱۰۸ قادر به تحمل شوری dS m^-۱و۱۶ نبودند. اعمال سطوح تنش شوری سبب کاهش ویژگی‌های مورفولوژیک گیاه مانند ارتفاع بوته، تعداد شاخه در بوته، وزن خشک و درصد بقای برگ در بیش‌تر ژنوتیپ‌ها شد. کم‌ترین درصد کاهش ارتفاع بوته، تعداد شاخه در بوته، وزن خشک و درصد بقای برگ در سطح شوری dS m^-۱و۱۶ نسبت به شاهد، به‌ترتیب در ژنوتیپ‌های MLC۱۳،وMLC۱۲۰،وMLC۴ و MLC۱۲ مشاهده شد. کم‌ترین افزایش میزان سدیم (۵/۵۲ برابر) در نتیجه اعمال شوری dS m^-۱و۱۶ نسبت به شاهد در ژنوتیپ MLC۱۰۸ و بیش‌ترین میزان کلسیم (۴ برابر) در ژنوتیپ MLC۷۸ مشاهده شد. به‌عبارتی این ژنوتیپ‌‌‌ها توانستند آثار منفی افزایش یون‌های سدیم در نتیجه اعمال تنش شوری را کاهش دهند. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA) نشان‌دهنده برتری نسبی تمام ژنوتیپ‌های متعلق به گروه اول (MLC۱۲۰،وMLC۱۷۸،وMLC۱۲،وMLC۲۶،وMLC۱۱۷ و MLC۶) در بیش‌تر صفات نسبت به میانگین کل بود. به‌طور کلی با توجه به نتایج این پژوهش می‌توان گفت این ژنوتیپ‌ها از درصد بقا و ویژگی‌های رشدی مناسب‌تری در مواجه با تنش شوری برخوردارند که از این ویژگی‌ها می‌توان در انتخاب بهتر ژنوتیپ‌های متحمل به شوری در پژوهش‌های آینده استفاده کرد.