فریبرز عباسی، محمدنبی غیبی، اصلان اگدرنژاد،
دوره ۱۳، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۱ )
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی کود-آبیاری بر رشد گیاه ذرت و تلفات نیتروژن تحت مقادیر مختلف و تقسیط کود نیتروژن در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج با دو عامل مقدار کود (N۱:و۱۰۰، N۲:و۸۰ و N۳:و۶۰ درصد نیتروژن خالص مورد نیاز براساس توصیه کودی) و زمان تقسیط (T۱: چهار و T۲: سه تقسیط مساوی) در سه تکرار و در دو سال زراعی انجام شد. سپس این تیمارها با تیمار شاهد (کوددهی عرف منطقه) مقایسه شدند. بیش‌ترین عملکرد دانه در سال نخست در تیمارهای T۱N۱، T۱N۳ و شاهد به‌دست آمد. عملکرد دانه در تیمارهای با سه تقسیط (T۲) کم‌تر از چهار تقسیط (T۱) بود. تقسیط نیتروژن در سه مرحله (تیمار T۲) نسبت به تقسیط آن در چهار مرحله (تیمار T۱) سبب کاهش نیتروژن و پروتئین دانه به‌ترتیب به‌میزان ۱۲/۸ و ۱۳ درصد شد. تقسیط کود نیتروژن در سه مرحله سبب جذب بیش‌تر نیتروژن توسط برگ گیاه در انتهای فصل رشد شد؛ گرچه این کار اثری بر افزایش عملکرد و صفات کیفی دانه نداشت. به‌جز شاهد، تغییرات محسوسی در درصد نیتروژن خاک از سطح به عمق مشاهده نشد. بیش‌ترین درصد نیتروژن خاک در دو لایه ۲۰-۰ و ۴۰-۲۰ سانتی‌متر برای شاهد مشاهده شد. بیش‌ترین و کم‌ترین تلفات نیتروژن در رواناب به‌ترتیب در تیمار T۱N۱ (۲۳ درصد) و شاهد (۷ درصد) مشاهده شد. براساس کلیه نتایج، T۱N۲ به‌دلیل مطلوب‌بودن عملکرد دانه، صفات کیفی و کاهش تلفات نیتروژن به‌عنوان تیمار مناسب پیشنهاد می‌شود.
