مسلم رستم‌پور، سلمان زارع،
دوره ۱۴، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۴۰۲ )
چکیده
با مروری بر پژوهش‌های انجام‌شده در روابط خاک و گیاه در اکوسیستم‌های مرتعی و بیابانی کشور، به‌نظر می‌رسد تعداد نمونه خاک بر اساس مبنای علمی تعیین نمی‌شود. پژوهش حاضر با هدف کاربرد روش اندازه اثر و آنالیز توان در تعیین تعداد نمونه خاک در سه تیپ گیاهی واقع در رویشگاه علف شور (.Salsola spp) در سه منطقه خشک شهرستان‌های شهریار، زیرکوه و زابل انجام شد و به‌ترتیب تعداد ۱۵، ۱۰ و ۵ نمونه خاک در هر تیپ گیاهی برداشت شد. برخی از ویژگی‌های خاک شامل رسانایی الکتریکی، درصد شن، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل (CCE) و رطوبت اشباع در آزمایشگاه تعیین شد. تعداد نمونه لازم، پس از نمونه‌برداری اولیه براساس اندازه اثر محاسباتی (f) و توان ۸۰ درصد (۰/۸۰=Power) و پیش از نمونه‌برداری براساس اندازه اثر متوسط (۰/۲۵:f) و توان ۶۰ درصد (۰/۶۰=Power) برآورد شد. نتایج نشان داد توان آزمون تجزیه واریانس در سه سایت مورد بررسی به‌طور میانگین به‌ترتیب برابر ۸۸، ۵۶ و ۳۸ درصد بوده است. به‌منظور تعیین حداقل تعداد نمونه لازم، برای رسیدن به توان ۸۰ درصد، برای زابل و زیرکوه حداقل ۲۰ نمونه و برای شهریار حداقل ۱۲ نمونه خاک لازم است. اگر هیچ‌گونه دانسته‌های پیشین از ویژگی‌های خاک وجود نداشته باشد، برای مقایسه آماری ۳ تیپ گیاهی با اندازه اثر متوسط و سطح معنی‌داری ۰/۰۵، می‌بایست بیش‌تر از ۵۰ نمونه خاک از هر تیپ گیاهی برداشت شود که به توان ۸۰ درصد برسد.
