مرزنجوش یکی از گیاهان دارویی بومی ایران می‌باشد که به دلیل داشتن متابولیتهای ثانویه معطر، در طب سنتی کاربرد دارد. در راستای تولید گیاهان دارویی، استفاده از نهادههای آلی جایگاه ویژهای در کشاورزی پایدار دارد. نهادههای آلی مانند کودهای دامی و یا کمپوست، ضمن فراهمی متعادل عناصر مورد نیاز برای رشد گیاه، می‌توانند در بهبود ساختار فیزیکی و شیمیایی خاک نیز مؤثر باشند این مطالعه با هدف ارزیابی خصوصیات رشد، عملکرد کمی و کیفی و اجزای تشکیلدهنده اسانس مرزنجوش تحت تأثیر کاربرد عصاره کمپوست و تلقیح با کودهای بیولوژیک انجام شد. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در زمان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۹۱ اجرا گردید. کرتهای اصلی، ۱۶ ترکیب کودی (ازتوباکتر (B۱)، آزوسپیریلوم (B۲)، میکوریزا (B۳)، ۱۰% عصاره کمپوست (C۱)، ۲۰% عصاره کمپوست (C۲)، ۳۰% عصاره کمپوست (C۳)، C۱B۱، C۲B۱، C۳B۱، C۱B۲، C۲B۲، C۳B۲، C۱B۳، C۲B۳، C۳B۳ و شاهد) و کرتهای فرعی، سه چین طی فصل رشد بودند. نتایج نشان داد که ارتفاع ساقه اصلی، وزن تر و خشک مرزنجوش تحت تأثیر کاربرد جداگانه و تلفیقی کودهای بیولوژیک و عصاره کمپوست در چین اول به طور معنیداری بیشتر از چینهای دوم و سوم بود. همچنین، بیشترین افزایش معنیدار در ارتفاع ساقه اصلی، وزن تر و خشک و محتوای اسانس مرزنجوش به ترتیب برابر با ۳/۴۳ سانتیمتر، ۰۷/۴۶ گرم بر متر مربع، ۱۱/۲۷ گرم بر متر مربع و ۸۹/۰ درصد در نتیجه کاربرد تیمار C۱B۳ مشاهده شد. اجزای تشکیلدهنده اسانس تحت تأثیر کاربرد جداگانه و تلفیقی کودهای بیولوژیک و عصاره کمپوست قرار گرفتند. در بین اجزای تشکیلدهنده اسانس، Terpinen-۴-ol (۰۱/۱۸ درصد) و Cis-sabinene hydrate (۴/۱۵ درصد) به ترتیب بیشترین و Ledene (۰۰۵/۰ درصد) و Camphene (۰۱/۰ درصد) کمترین مقدار را به خود اختصاص دادند.
