نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

حضور فلزات سنگین (مانند سرب) در گیاهان یکی از مهمترین تنش­های محیطی است که سبب کاهش رشد آنها می­شود. بنابراین، تعیین آستانه تحمل گیاهان به این عناصر ضروری است. در این راستا، آزمایشی به منظور بررسی تأثیر غلظت­های مختلف سرب بر شاخص‌های اکوفیزیولوژیک گیاه اطلسی، در گلخانه هیدروپونیک دانشگاه تبریز، در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار، اجرا گردید. تیمارها شامل غلظت­های مختلف سرب (صفر، 25/0، 5/0، 75/0، 1، 5/1، 2 و 4 میلی­گرم در لیتر از منبع نیترات سرب) بودند. پس از اعمال تیمارها، در پایان فصل رشد، شاخص­‌های اکوفیزیولوژیک شامل میزان فتوسنتز، تعرق، هدایت روزنه­ای، مقاومت روزنه‌ای و دمای سطح برگ اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که غلظت‌های بیش از 75/0 میلی­گرم در لیتر نیترات سرب باعث کاهش میزان فتوسنتز، تعرق و هدایت روزنه‌ای نسبت به شاهد شد. بیشترین میزان مقاومت روزنه­ای (754/8 مول بر متر مربع بر ثانیه) در تیمار mg/L 4 مشاهده شد؛ هر چند تفاوت معنی‏داری با تیمارهای 1، 5/1 و 2 میلی­گرم در لیتر نداشت. کمترین میزان مقاومت روزنه­ای (285/7 مول بر متر مربع بر ثانیه) در غلظت mg/L 25/0 مشاهده شد که تفاوت معنی‏داری را  با شاهد نشان نداد. بیشترین میزان دمای سطح برگ (26/33 درجه سلسیوس) در تیمار mg/L 2 مشاهده شد که با تیمارهای 5/1 و 4 میلی­گرم در لیتر تفاوت معنی‏داری نداشت. کمترین میزان دمای سطح برگ (19/26 درجه سلسیوس) در تیمار شاهد دیده شد. از تیمار mg/L 75/0 به بعد، افزایش دمای سطح برگ محسوس می­باشد. بر اساس نتایج، به نظر می­رسد در زمین­هایی که غلظت سرب محلول آنها 75/0 میلی­گرم در لیتر و یا کمتر باشد، گیاه اطلسی جهت کاشت در فضای سبز منطقه، انباشت سرب و گیاه­پالایی قابل توصیه است.