نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

کمبود آهن و روی به عنوان یکی از عوامل اصلی کاهش تولید در خاک‌های آهکی مناطق خشک و نیمه‌خشک شناخته شده است.از آنجا که اجزای مواد آلی بر قابلیت جذب آهن و روی مؤثر می‌باشند، این مطالعه با هدف بررسی اثرات مواد هومیک (اسید هومیک، اسید فولویک، ورمی‌کمپوست، اسید هومیک+ اسید فولویک و اسید هومیک+ اسید فولویک+ ورمی‌کمپوست) در حضور و عدم حضور قارچ میکوریز بر برخی خصوصیات رشدی و جذب آهن و روی توسط سویا در شرایط گلخانه صورت گرفت. نتایج نشان داد که تنها اثرهای اصلی مواد هومیک و قارچ میکوریز بر رشد سویا و جذب آهن و روی معنی‌دار شد. پاسخ گیاه سویا به کاربرد مواد هومیک متفاوت بود. اسید هومیک بیشترین تأثیر را بر ارتفاع شاخسار، وزن تر و خشک شاخسار و ریشه سویا داشت؛ به طوری که کاربرد آن سبب افزایش 9/0 برابری ارتفاع بوته، 37/2 برابری وزن تر شاخسار، 11/6 برابری وزن خشک شاخسار، 54/3 برابری وزن تر ریشه و 5/5 برابری وزن خشک ریشه سویا در مقایسه با تیمار شاهد شد. تلقیح گیاه با میکوریز نیز توانست خصوصیات رشدی سویا را بهبود بخشد. بجز تیمارهای اسید هومیک و ورمی‌کمپوست، سایر تیمارهای هومیک سبب افزایش غلظت آهن و روی در شاخسار سویا شد. بیشترین غلظت آهن (3/657 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و روی (4/87 میلی‌گرم بر کیلوگرم) در بوته‌های رشد یافته در تیمار اسید فولویک اندازه‌گیری شد. تلقیح سویا با میکوریز سبب افزایش 10 درصد آهن و 64 درصد روی در مقایسه با گیاهان شاهد شد. نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد اسید هومیک و میکوریز می‌تواند از طریق افزایش جذب آهن و روی سبب بهبود خصوصیات رشدی سویا گردد.