نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

کود‌های آلی باعث حفظ چرخه مواد غذایی، کاهش آلودگی، اصلاح خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و پایداری گیاه در خاک می‌شوند. به منظور بررسی اثر کودهای آلی (ورمی‌کمپوست، کمپوست و دامی) بر صفات مورفوفیزیولوژیک توده اطلسی ایرانی، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار در شرایط گلخانه در دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری (آبیاری براساس 100% گنجایش زراعی به میزان 360 میلی‌لیتر (D₁)، 50% گنجایش زراعی به میزان 180 میلی‌لیتر (D₂) و 25% گنجایش زراعی به میزان 90 میلی‌لیتر آب (D₃) در هر گلدان دو کیلویی خاک) و چهار تیمار کودی (شاهد، کمپوست، ورمی‌کمپوست و دامی) بودند. صفات مورفوفیزیولوژیک اندازه­گیری شده عبارتند از ارتفاع گیاه، تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ، تعداد گل، حجم ریشه، وزن خشک برگ، ریشه، ساقه و گل، نشت الکترولیت، هدایت روزنه­ای و رنگدانه­های فتوسنتزی. نتایج نشان داد که سطوح آبیاری و کودی در تمام صفات اندازه‌گیری شده معنی‌دار شدند، به طوری که بر اساس نتایج حاصل از برهمکنش تیمارهای آبیاری و کودی، بیشترین میزان وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، ارتفاع گیاه، تعداد گل و هدایت روزنه‌ای در تیمار 100% گنجایش زراعی و در بستر حاوی کود دامی حاصل شد. در تیمار 25% گنجایش زراعی، کود کمپوست 38%، کود دامی 29% و کود ورمی‏کمپوست 61% وزن 10 عدد گل را نسبت به شاهد افزایش داد. در بین تیمارهای کودی نیز بیشترین میزان کلروفیل a در تیمار شاهد به دست آمد. ولی کلروفیل b، کلروفیل کل و کارتنوئید در تیمار ورمی‏کمپوست مقادیر بیشتری داشتند. به طور کلی، نتایج نشان داد که خصوصیات رشدی و تعداد گل اطلسی به ترتیب در تیمار کود دامی و ورمی‌کمپوست در شرایط‌ ‌کم­آبیاری مناسب‌تر بود.