نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

تنش شوری از عوامل محدودکننده رشد در تولیدات کشاورزی است که خسارات فراوانی به کشت و کار محصولات کشاورزی وارد می‌سازد. به منظور کاهش و یا توقف تنش شوری، راهکارهای متعددی توسط محققین مختلف ارائه شده است. یکی از راه­های کاهش خسارات تنش شوری، کاشت گیاهان مقاوم به این تنش می­باشد. در این تحقیق، تحمل ارقام مختلف تربچه به تنش شوری از لحاظ فیزیولوژیک بررسی شد و بهترین رقم سازگار معرفی گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل، بر پایه طرح کاملاً تصادفی، در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد. تیمارها شامل سه رقم تجاری تربچه (چریبل، اسپارکلر و اسکارلت سین‌سیناتی) به عنوان فاکتور اول و شوری در چهار سطح (شاهد، 33، 66 و 99 میلی­مولار نمک طعام) به عنوان فاکتور دوم بودند. سطوح شوری به صورت محلول در آب آبیاری در مرحله چهار برگی گیاهان اعمال گردیدند. نتایج نشان داد که شوری باعث کاهش قند محلول و پتاسیم اندام هوایی و غده و همچنین افزایش هدایت روزنه­ای، آنتوسیانین غده و سدیم اندام هوایی و غده گردید. بیشترین میزان تحمل ارقام مختلف تربچه به تنش شوری در سطح شوری 66 میلی­مولار مشاهده شد و سطح شوری 33 میلی­مولار، در مقایسه با  تیمار شاهد، در اکثر صفات فیزیولوژیک، اختلاف معنی­داری نداشت. در شرایط تنش شوری، تجمع سدیم در اندام هوایی بسیار بیشتر از غده دیده شد. بیشترین میزان آنتوسیانین غده در شوری 66 میلی­مولار و مربوط به رقم اسکارلت سین­سیناتی بود. از بین ارقام تربچه، بیشترین درجه تحمل به شوری و تجمع نمک در رقم اسکارلت سین­سیناتی حاصل شد. با توجه به اینکه شکل ظاهری این رقم با دو رقم چریبل و اسپارکلر تفاوت زیادی دارد و دارای ظاهر کشیده با رنگ قرمز می­باشد، در نتیجه میزان آب بیشتری در بافت خود ذخیره کرده و همین امر باعث افزایش مقاومت این گیاه به تنش شوری گردیده است.