دوره 12، شماره 2 - ( نشریه روابط خاک و گیاه 1400 )
جلد 12 شماره 2 صفحات 32-19 |
برگشت به فهرست نسخه ها
گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
چکیده: (1395 مشاهده)
برای بررسی اثر کود زیستی نیتوکسین تحت سطوح مختلف تنش کم‌آبی بر گیاه سیاه دانه، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده بر پایه بلوک کامل تصادفی و در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه ایلام در سال زراعی 1398 انجام شد. کرت اصلی به تیمار تنش کم¬آبی شامل عدم تنش، تنش متوسط و شدید بر اساس 100، 50 و 35 درصد نیاز آبی گیاه، کرت فرعی به کاربرد و عدم کاربرد نیتروکسین و کرت فرعی-فرعی به چهار اکوتیپ سیاه‌دانه شامل اصفهان، سمیرم، مشهد و نیشابور اختصاص یافت. بر‌اساس آزمون مقایسه میانگین داده‌ها، بیش‌ترین میزان رنگیزه‌های کلروفیل a،اb و کل به‌ترتیب با مقادیر 0/711، 0/523 و 1/235 میلی‌گرم در گرم برگ تازه از تیمار عدم اعمال تنش کم‌آبی و بیش‌ترین مقادیر آنتوسیانین (14/69 میکرومول در گرم برگ تازه)، کاتالاز (0/0152 واحد در دقیقه در گرم پروتئین) و پرولین (5/84 میکرومول در گرم برگ تازه) از اعمال تیمار تنش شدید کم‌آبی حاصل شد. همچنین نتایج این آزمایش نشان داد که بیش‌ترین مقادیر پرولین (0/0152 واحد در دقیقه در گرم پروتئین) و رنگیزه‌های کلروفیلی شامل کلروفیل a،اb و کل به‌ترتیب با مقادیر 0/711، 0/523 و 1/235 میلی‌گرم در گرم برگ تازه از عدم کاربرد نیتروکسین حاصل شد؛ حال آنکه کاربرد کود زیستی نیتروکسین موجب افزایش میزان آنتوسیانین و کاتالاز شد. بر اساس نتایج حاصل از مقایسه صفات اندازه‌گیری شده در بین اکوتیپ‌های مورد آزمایش، اکوتیپ سمیرم بیش‌ترین میزان رنگیزه کلروفیلی b (39/0 میلی‌گرم در گرم برگ تازه) و بیش‌ترین میزان فعالیت آنزیم کاتالاز (0/0087 واحد در دقیقه در گرم پروتئین) را داشت. بیش‌ترین میزان آنتوسیانین (9/21 میکرومول در گرم برگ تازه) را اکوتیپ نیشابور و اکوتیپ اصفهان از بیش‌ترین میزان غلظت پرولین (4/4 میکرومول در گرم برگ تازه) و میزان‌های کلروفیل a و کل برخوردار بود. بر اساس تجزیه واریانس داده‌ها برهم‌کنش سه‌گانه تنش کم آبی × نیتروکسین × اکوتیپ بر تمام صفات فیزیولوژیک اندازه‌گیری شده به جز میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و رنگیزه کلروفیل a در سطح احتمال آماری 5 درصد معنی‌دار شد. کاهش پارامتر کلروفیل نشان‌دهنده حساسیت به تنش خشکی و افزایش آنتوسیانین، کاتالاز و پرولین نشانه پاسخ گیاه به تنش است. با بررسی ویژگی‌های فیزیولوژیک سیاه‌دانه تحت تنش خشکی، به نظر می‌رسد سیاه‌دانه به تنش خشکی تقریباً حساس است. بر اساس نتایج این پژوهش، بین اکوتیپ‌های سیاه‌دانه از نظر پاسخ به تنش کم‌آبی تفاوت بود و کود زیستی نیز توانست در بهبود پاسخ گیاه به تنش تا حدی مؤثر باشد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
رشد گیاهان در شرایط تنش
دریافت: 1399/12/4 | پذیرش: 1400/6/10 | انتشار: 1400/6/10
دریافت: 1399/12/4 | پذیرش: 1400/6/10 | انتشار: 1400/6/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Journal of Soil and Plant Interactions by http://jspi.iut.ac.ir is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
استفاده از مطالب ارایه شده در این پایگاه با ذکر منبع آزاد می باشد.
