نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر تلقیح دو گونه قارچی میکوریز آربوسکولار (AMF) بر آب قابل استفاده خاک و غلظت گلومالین در شرایط خشکی و شوری به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل دو گونه گیاهی (تاغ سیاه (Haloxylon ammodendron) و آتریپلکس کانسس (Atriplex canescens))، با تلقیح دو گونه قارچی (گلوموس موسه‌آ، گلوموس جسپورم)، دو سطح شوری (۷ و ۱۴ میلی‌موس بر سانتی‌متر) و دو سطح خشکی شامل 50 و 80 درصد بیشینه تخلیه مجاز (MAD) بود. پس از گذشت یک سال از اعمال تیمارها، مقادیر آب قابل استفاده گیاه (PAW)، آب قابل استفاده با حداقل محدودیت (LLWR)، گنجایش آب انتگرالی (IWC) و غلظت گلومالین کل و آزاد و کربن آلی خاک اندازه‌گیری شد. نتایج نشان‌دهنده افزایش معنی‌دار درصد کربن آلی خاک، غلظت گلومالین کل و آزاد، PAW،وLLWR و IWC با افزایش تنش شوری، در تیمارهای تلقیح‌‌شده با قارچ‌های گلوموس جسپورم و گلوموس موسه‌آ بود. بیش‌ترین درصد افزایش PAW (147 درصد)، LLWR (140 درصد) و IWC (85 درصد) در مقایسه با تیمار شاهد، در تیمار ترکیبی شوری 14 میلی‌موس بر سانتی‌متر و خشکی کم (MAD برابر 50 درصد)، در تیمار تلقیح قارچ گلوموس جسپوروم با آتریپلکس مشاهده شد. بیش‌ترین غلظت گلومالین کل و آزاد نیز در تیمار ترکیبی شوری 14 میلی‌موس بر سانتی‌متر و خشکی شدید (MAD برابر 80 درصد) در تیمارهای تلقیح‌شده با قارچ‌های گلوموس جسپورم و گلوموس موسه‌آ در هر دو گیاه مشاهده شد. به‌طور کلی نتایج این پژوهش نشان‌دهنده کاهش پیامدهای منفی تنش خشکی و شوری در خاک تحت کشت تاغ سیاه و آتریپلکس، با کاربرد قارچ میکوریز بود.