نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

شوری آب و خاک یکی از چالش‌های عمده کشاورزی در ایران و جهان بوده و اصلاح خاک‌های شور نیازمند مصرف آب زیادی است. بنابراین با توجه به محدودیت منابع آب، بازنگری در روش‌های اصلاح این خاک‌ها ضروری است. در این پژوهش تأثیر سه نوع سامانه خاک‌ورزی (مرسوم، کم‌خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی) بر ویژگی‌های فیزیکی یک خاک‌ شور در ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی کبوترآباد در جنوب شرقی شهر اصفهان طی چهار سال بررسی شد. این ویژگی‌ها شامل توزیع اندازه منافذ، گنجایش مزرعه‌ای (θFC)، نقطه پژمردگی دائم (θPWP)، آب قابل استفاده (AWC)، و منحنی مشخصه رطوبتی (WRC) خاک بود. مدیریت‌ها نیز شامل حذف بقایای گیاهی در خاک‌ورزی مرسوم و حفظ بقایا در سامانه‌های کم‌خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی بودند. خاک مکان اجرای این آزمایش دارای بافت لوم رسی سیلتی بود. برای تجزیه آماری از طرح کرت‌های خردشده در زمان در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی استفاده شد. نتایج نشان داد که مقدار منافذ درشت (Macro-P) در تیمارهای کم‌خاک‌ورزی، بی‌خاک‌ورزی و خاک‌ورزی مرسوم به‌ترتیب برابر 0/032، 0/029 و cm^-3cm^-3و0/022 بود. همچنین تیمار کم‌خاک‌ورزی بیش‌ترین مقدار منافذ متوسط (Meso-P) را دارا بود و مقادیر θFC در تیمارهای کم‌خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی (به‌ترتیب 0/250 و cm³ cm⁻³و0/247) به‌طور معنی‌داری بیش‌تر از خاک‌ورزی مرسوم (cm³ cm⁻³و0/238) بود. مقادیر AWC₁₀₀ در بین تیمارها تفاوت معنی‌دار نداشت. در سال‌های سوم و چهارم، تفاوت‌های واضح‌تری بین منحنی‌های WRC، به‌ویژه در مکش‌های ماتریک کم، مشاهده شد. تیمارهای خاک‌ورزی حفاظتی باعث افزایش فراوانی منافذ درشت و متوسط و بهبود شاخص‌های هیدرولیکی خاک شدند. نتایج نشان داد که خاک‌ورزی حفاظتی می‌تواند به‌عنوان جایگزینی مناسب برای خاک‌ورزی مرسوم در شرایط خشک و شور، بهبود شرایط خاک و بهره‌وری منابع آب را فراهم کند.

واژه‌های کلیدی: خاک‌ورزی حفاظتی، منحنی مشخصه رطوبتی خاک، شوری خاک، گنجایش مزرعه‌ای، آب قابل استفاده.

متن کامل [PDF 1723 kb]   (592 دریافت)    

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

---

---