نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

در این پژوهش تأثیر دو گونه قارچ میکوریزا بر رشد، عملکرد و میزان اسانس شمعدانی معطر تحت تنش شوری بررسی شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر اساس طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1393 انجام شد. فاکتورها شامل بستر کاشت در چهار سطح (خاک شاهد استریل و غیر استریل، بستر استریل حاوی قارچ Glomus mosseae و قارچ G. intraradices) و شوری کلریدسدیم در سه سطح (0، 30 و 60 میلی‌مولار) بود. نتایج نشان داد که بین میانگین ویژگی‌های ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد شاخه‌های جانبی، تعداد و سطح برگ، طول و حجم ریشه، وزن تر و خشک برگ، وزن تر ساقه و ریشه، وزن تر و خشک شاخساره، میزان و عملکرد اسانس، محتوای آب نسبی و نشت الکترولیت در سطح احتمال 05/0 و بین میانگین‌ ویژگی‌های تعداد گره، قطر ریشه، وزن خشک ساقه و وزن خشک ریشه در سطح احتمال 01/0 اختلاف معنی‌داری وجود داشت. با افزایش میزان شوری ویژگی‌هایی مانند ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد شاخه‌جانبی، تعداد و سطح برگ، وزن‌تر و خشک گیاه و عملکرد اسانس کاهش ولی میزان اسانس افزایش یافت. تلقیح با هر دو گونه قارچ میکوریزا با افزایش محتوای نسبی آب و کاهش نشت الکترولیت همراه بود که سبب افزایش رشد، وزن ‌تر و خشک شاخساره، میزان و عملکرد اسانس در شرایط شوری شد؛ به‌طوری‌که در شوری 60 میلی‌مولار قارچ‌های G. mosseae و G. intraradices به‌ ترتیب باعث افزایش 9/41 و  8/56 درصد عملکرد اسانس در مقایسه با شاهد  در همان سطح شوری در بستر استریل شدند. براساس نتایج پژوهش حاضر و باتوجه به سازگاری میکوریزا با محیط زیست، استفاده از قارچ‌های مذکور به منظور مقاومت در برابر تنش و کاهش اثرات شوری برای دستیابی به عملکرد مناسب در شمعدانی قابل توصیه است.