نقش بی‌بدیل عنصر سیلیسیم در کاهش انواع تنش‌های زنده و غیرزنده به‌طور گسترده‌ای اثبات شده است ولی پژوهش جامعی در مورد تأثیر این عنصر بر رشد و نمو گیاه کاهو در شرایط کشت هیدروپونیک بدون تنش انجام نشده است. با توجه به اهمیت تجاری کاهو و همچنین عمر پس از برداشت کوتاه آن، در پژوهش حاضر علاوه بر تأثیر سیلیسیم بر کیفیت و کمّیت کاهو، عمر انبارمانی آن نیز مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایش حاضر در قالب طرح کاملاً تصادفی با نُه سطح سیلیسیم (شامل سطوح صفر، 0/25، 0/5، 0/75، 1، 1/25، 1/5، 1/75 و 2 میلی‌مولار سیلیسیم از منبع مونوسیلیسیک اسید)، در سه تکرار و در هر تکرار دو بوته، در کشت بدون خاک (کوکوپیت + پرلیت) انجام شد. صفات مورد ارزیابی شامل زیست‌توده، انبارمانی (درصد کاهش وزن و کیفیت خوراکی)، ویژگی‌های بیوشیمیایی (غلظت نیترات و سیلیسیم برگ، آنتی‌اکسیدان‌ها، فنل و فلاونوئیدها) و شاخص‌های فتوسنتزی بودند. نتایج نشان داد که بیش‌ترین وزن تازه خوراکی، وزن خشک خوراکی و وزن خشک کل کاهو در شاهد به‌دست آمد. اما بیش‌ترین وزن تازه ریشه در غلظت زیاد سیلیسیم (1 تا 2 میلی‌مولار سیلیسیم) و بیش‌ترین وزن خشک ریشه در غلظت 0/25 میلی‌مولار سیلیسیم دیده شد. بیش‌ترین درصد بخش خوراکی به ریشه در سطح 0/5 میلی‌مولار سیلیسیم بود. در صفات انباری، کم‌ترین درصد کاهش وزن کاهو در غلظت‌های 0/5 و 1/25 میلی‌مولار سیلیسیم و بهترین کیفیت خوراکی در سطح 0/75 میلی‌مولار سیلیسیم مشاهده شد. بیش‌ترین تعرق و هدایت روزنه‌ای در غلظت 0/25 میلی‌مولار و بیش‌ترین فعالیت آنتی‌اکسیدان در غلظت 0/5 میلی‌مولار به‌‌دست آمد. بیش‌ترین غلظت فنل در سطح 1/75 میلی‌مولار سیلیسیم و بیش‌ترین غلظت فلاونوئیدها در غلظت 2 میلی‌مولار سیلیسیم دیده شد. بیش‌ترین غلظت سیلیسیم برگ در سطح 1/75 میلی‌مولار سیلیسیم و کم‌ترین مقدار نیترات در کاهو در غلظت‌های 0/25 و 0/5 میلی‌مولار سیلیسیم حاصل شد.

واژه‌های کلیدی: عمر انبارمانی، عنصر مفید، مونوسیلیسیک اسید، هیدروپونیک.

متن کامل [PDF 3074 kb]   (788 دریافت)