نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

به منظور بررسی تأثیر کادمیم بر شاخص‌های فیزیولوژیک، صفات رویشی و غلظت عناصر غذایی در اندام‌های مختلف گیاه گوجه‌فرنگی، آزمایشی گلخانه‌ای در سال 1387 در محل گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با دو تیمار و 6 تکرار و در مجموع 12 گلدان آزمایشی اجرا گردید. تیمارها شامل تیمار شاهد یعنی افزودن محلول غذایی هوگلند (فاقد کادمیم) و تیمار دوم شامل محلول غذایی هوگلند به علاوه غلظت 20 میکرومولار کادمیم بود. شاخص‌های مورد اندازه‌گیری پس از انتقال نشاء و در طول فصل رشد، عبارت بودند از: شاخص‌های فیزیولوژیک شامل کلروفیل a، b و کاروتنوئیدها و قندهای محلول و نامحلول، صفات رویشی شامل میزان رشد نسبی (RGR)، میزان ماده سازی خالص (NAR)، شدت رشد نسبی برگ (RLGR)، نسبت سطح برگ (LAR)، سطح ویژه برگی (SLA)، نسبت وزن برگی ((LWR، محتوای آب در واحد سطح برگ (LWCA) و طول ساقه (LS) و وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و غلظت عناصر غذایی شامل نیتروژن، فسفر، پتاسیم، منیزیم، آهن، منگنز، روی، مس و عنصر آلاینده کادمیم در برگ، ساقه، ریشه و میوه بود. نتایج نشان داد که وجود غلظت 20 میکرومولار کادمیم در محلول غذایی، سبب تأثیر معنی‌دار بر برخی شاخص‌های رویشی شده است، به طوری که شاخص‌های RGR،NAR، RLGR، LS، RDW (وزن خشک ریشه)، RFW (وزن تر ریشه)، SFW (وزن تر اندام هوایی) و SDW (وزن خشک اندام هوایی) به ترتیب 3/13، 4/18، 3/13، 9/18، 5/59، 7/58، 9/53 و 3/65 درصد کاهش و SLA به میزان 2/12 درصد افزایش یافت، اما تأثیر معنی‌دار بر شاخص‌های فیزیولوژیک نداشت. غلظت کادمیم در تمامی اندام‌های گیاه به جز میوه نسبت به شاهد افزایش داشت، با این توضیح که در تیمار شاهد چنانکه انتظار می‌رفت، وجود کادمیم مشاهده نگردید. افزایش غلظت کادمیم در ریشه بر غلظت منگنز و مس، در ساقه بر غلظت منگنز و فسفر و در برگ بر غلظت منگنز اثر معنی‌دار داشت. به طوری که میزان منگنز در برگ و ساقه نسبت به شاهد به ترتیب 3/5 و 6/87 درصد افزایش و در ریشه 4/58 درصد کاهش یافت. در ساقه، غلظت فسفر 3/33 درصد و در ریشه غلظت مس به میزان دو برابر افزایش نشان داد. در میوه نیز غلظت کلسیم 7/76 درصد کاهش یافت. به طور کلی و به عنوان یک نتیجه‌گیری از این آزمایش و با توجه به اثرات منفی این عنصر بر رشد گیاه می‌توان گفت که کادمیم به عنوان یک عنصر سمی برای گوجه‌فرنگی محسوب شده و به این جهت کشت آن در خاک‌های آلوده به این عنصر، قابل توجیه نبوده و توصیه نمی‌شود.

واژه‌های کلیدی: گوجه‌فرنگی، کادمیم، شاخص‌های فیزیولوژیک، صفات رویشی، عناصر غذایی

متن کامل [PDF 309 kb]   (5348 دریافت)    

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

---

---