۱ نتیجه برای مرتع.
عباس نوروزی، محمد مهدی مجیدی، فاطمه ابراهیمی،
دوره ۱۳، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۱ )
چکیده
توانایی تنظیم فنولوژیک و تسریع در رسیدگی یکی از مکانسیم‌های گیاهان برای تحمل به تنش کم‌آبی است. فسکیوی بلند (Festuca arundinacea) از گراس‌های علوفه‌ای و چمنی با ارزش است که برای جلوگیری از فرسایش خاک و نیز تولید علوفه در مراتع استفاده می‌شود و با اکثر خاک‌ها و اقلیم‌ها نیز سازگار است. در این پژوهش، آثار تنش کم‌آبی بر پتانسیل تولید و تنوع ژنتیکی سه گروه مختلف شامل گروه والدینی، گروه زودرس و دیررس گزینش شده از جامعه پایه پلی‌کراس (هر یک شامل ۲۵ ژنوتیپ) از طریق ارزیابی در دو شرایط بدون تنش و تنش کم‌آبی در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان (با عرض جغرافیایی ۲۲ درجه و ۳۲ دقیقه شمالی و طول جغرافیایی ۵۱ درجه و ۳۲ دقیقه شرقی و ارتفاع از سطح دریا ۱۶۳۰ متر) طی سال‌های زراعی ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ بررسی شد. اعمال تنش در ۹۰ درصد تخلیه آب قابل استفاده خاک انجام شد و در شرایط بدون تنش در ۵۰ درصد تخلیه آب قابل استفاده خاک، آبیاری انجام شد. نتایج نشان داد که تنوع چشمگیری بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ صفات مطالعه شده و پاسخ به تنش کم‌آبی وجود دارد. بیش‌ترین مقدار تنوع ژنتیکی مربوط به صفت وزن علوفه بود. وزن علوفه خشک در چین اول و دوم در اثر تنش کم‌آبی به‌ترتیب ۱۷ و ۵۲ درصد کاهش پیدا کرد. بیش‌ترین برآورد وراثت‌پذیری مربوط به صفت روز تا گرده‌افشانی و کم‌ترین آن مربوط به درصد ماده خشک و وزن علوفه بود. بیش‌ترین میزان علوفه خشک در شرایط بدون تنش رطوبتی مربوط به گروه دیررس بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که تحت شرایط بدون تنش و تنش رطوبتی، بیش‌ترین وزن علوفه علوفه خشک در گروه زودرس به‌ترتیب متعلق به ژنوتیپ‌های آمریکا (۲۰۹/۵۰ گرم در بوته) و یاسوج ۲ (۱۴۲/۲۵ گرم در بوته)، در گروه دیررس به‌ترتیب ژنوتیپ‌های سمنان-شاهرود ۴ (۳۸۳ گرم در بوته) و لهستان ۱ (۱۷۸/۵۰ گرم در بوته) و در گروه والدینی (میان‌رس) ژنوتیپ سمنان-شاهرود ۴ به‌ترتیب با میانگین ۲۲۲/۵۰ و ۱۸۲/۲۵ گرم در بوته دارا بودند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که ژنوتیپ‌های مورد بررسی دارای خواب ناقص تابستانی هستند که بایستی در پژوهش‌های بعدی مورد بررسی قرار گیرند. از تنوع ژنتیکی زیاد بین و درون گروه‌های فنولوژیک و پاسخ متفاوت آن‌ها به تنش می‌توان برای توسعه ارقام ساختگی مناسب کشت در خاک‌های دارای محدودیت منابع آبی و نیز جلوگیری از فرسایش در مراتع استفاده کرد.
