نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

پژوهش حاضر به منظور یافتن روشی مناسب جهت افزایش ریشه‏زایی قلمه‏های سخت‌ریشه‏زای زیتون انجام شده است. این آزمایش با 15 تیمار و 2 رقم (فیشومی و شیراز) به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نوع رقم به عنوان فاکتور اصلی و تیمار‏های هورمونی به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. تیمارها شامل استفاده از هورمون اسید ایندول بوتیریک (IBA) با غلظت‏های 2000، 4000 و 6000 میلی‏گرم در لیتر و اسید نفتالین استیک (NAA) با غلظت 2000 میلی‏گرم در لیتر به تنهایی و یا همراه با آسکوربیک اسید با غلظت 2% و پر‏اکسید هیدروژن (H₂O₂) با غلظت 5/3 درصد استفاده گردید. همچنین، از آب مقطر به عنوان تیمار شاهد استفاده شد. پس از گذشت 110 روز، تعداد قلمه‏های ریشه‏دار شده، تعداد قلمه‏های جوانه‏زده، تعداد ریشه در هر قلمه و متوسط طول ریشه در هر قلمه ثبت گردید. نتایج نشان داد که میزان ریشه‏زاییدر رقم شیراز بیشتر از رقم فیشومی بود. تیمار‏های هورمونی در تمام شاخص‏های مورد اندازه‏گیری در سطح 1% آزمون دانکن اختلاف معنی‎دار داشتند. ترکیب هورمون IBA با غلظت 4000 میلی‏گرم در لیتر به مدت 5 ثانیه به همراه پر‏اکسید هیدروژن با غلظت 5/3 درصد به مدت 30 ثانیه بیشترین تأثیر در افزایش ریشه‏زاییقلمه‏های زیتونرا داشت. همچنین، بعد از تیمارفوق، ترکیب هورمون IBA با غلظت 4000 میلی‏گرم در لیتر به مدت 5 ثانیه به همراه آسکوربیک اسید با غلظت 2% به مدت 15 دقیقه تأثیر بیشتری بر افزایش ریشه‏زاییداشت. بنابراین، با توجه به نتایج این آزمایش می‏توان گفت که استفاده از مواد کمک‌ریشه‏زا به همراه هورمون‏های ریشه‏زایی، تأثیر مثبتی بر بهبود ریشه‏زایی قلمه‏های ارقام سخت‌ریشه‏زای زیتون داشته است.