نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

برای بررسی پیامد کاربرد قارچ میکوریز آربسکولار (گلوموس موسه و گلوموس اینترارادیسز) و باکتری مزوریزوبیوم سیسری در سه سطح رطوبتی ]28% (ظرفیت زراعی)، 15% (مکش 5- بار) و 9% (مکش 10- بار)[ بر ویژگی­های ریخت­شناسی ریشه و اندام هوایی نخود، یک آزمایش فاکتوریل در شرایط گلخانه­ای در خاک سترون در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که خشکی خاک بر شمار غلاف، شمار دانه، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، بلندی بوته، درازی و حجم ریشه پیامد چشمگیر داشت. کاربرد مزوریزوبیوم بر شمار گره­ها، شمار غلاف، شمار دانه، وزن تر و خشک ریشه و اندام‌ هوایی، بلندی بوته، درازی و حجم ریشه و کاربرد میکوریز گلوموس موسه نیز بر بلندی بوته پیامد چشمگیر داشت. برهمکنش رطوبت و میکوریز و همچنین میکوریز و ریزوبیوم بر وزن تر و خشک اندام هوایی معنی­دار شد. پیامد برهمکنش رطوبت و باکتری ریزوبیوم تنها بر شمار گره­ها معنی­دار شد. نظر کلی، بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی (به ترتیب 6/44 و 53/10 گرم) در تیمار مایه­زنی نخود با گلوموس موسه و ریزوبیوم در رطوبت ظرفیت زراعی به‌دست آمد و همچنین گلوموس موسه هم در تنش خشکی و هم در نبود تنش، نسبت به گلوموس اینترارادیسز، کاراتر بود.