نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

اگرچه سیلیسیم در بیشتر گیاهان عنصری ضروری به شمار نمی‌رود، اما نقش‌های سودمندی در رشد گیاهان دارد. از این رو، بررسی نقش تغذیه‌ای سیلیسیم و کاربرد ترکیبات نانو حاوی این عنصر ضروری به نظر می‌رسد. بدین منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل اندازه ذرات سیلیکات سدیم در دو سطح (نانو و میکرو) و سطوح محلول‏پاشی (صفر (بدون محلول‏پاشی)، آب مقطر، 100، 200، 300 و 400 میلی‌گرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد که سیلیسیم بر صفات شاخص کلروفیل، حداکثر فلورسانس کلروفیل، عملکرد کوانتومی فتوسیستم Π، فتوسنتز، کارایی مصرف آب لحظه‌ای و هدایت مزوفیلی برگ سیب‏زمینی رقم آگریا اثر مثبت داشت. در مقابل، هدایت روزنه‌ای، تعرق و دی‌اکسید کربن زیر روزنه‌ای با مصرف سیلیسیم کاهش یافت. در بیشتر صفات، اثر نانوذرات سیلیکات سدیم بیشتر از ذرات میکرو بود و غلظت 400 میلی‌گرم در لیتر نانوذرات سیلیسیم بیشترین تأثیر را دارا بود. به طورکلی، نانوذرات، در مقایسه با ذرات میکرو، کارایی بیشتری داشتند. از این رو، استفاده از نانوذرات سیلیکات سدیم در حد بهینه، خصوصیات فتوسنتزی گیاه را بهبود می‌دهد.