نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

بید گوجه‌فرنگی Tuta absoluta آفتی است که از سال 1389 وارد کشور شده و به‌سرعت در مناطق مختلف از جمله جنوب استان کرمان گسترش یافته است. سن شکارگر Nesidiocoris tenuis در کنترل بید گوجه‌فرنگی در گلخانه‌های گوجه‌فرنگی نقش مؤثری دارد. برای بررسی کارایی سن شکارگر در کنترل این آفت، در یک گلخانه پژوهشی رهاسازی سن شکارگر در پنج تیمار شامل یک جفت سن بالغ به‌ازای هر بوته، 6 عدد پوره سن چهار به‌ازای هر بوته هم‌زمان با آلوده‌سازی مصنوعی (رها‌سازی یک جفت حشره بالغ بید گوجه‌فرنگی به‌ازای هر بوته)، یک جفت سن بالغ به‌ازای هر بوته و 6 عدد پوره سن چهار به‌ازای هر بوته یک هفته پیش از آلوده‌سازی مصنوعی و بدون رهاسازی سن شکارگر (شاهد)، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار به‌انجام رسید. ارزیابی در دو نوبت 40 و 70 روز پس از آلوده‌سازی مصنوعی روی 20 بوته از هر کرت انجام شد. نتایج نشان داد دو تیمار رهاسازی حشره بالغ و پوره یک هفته پیش از آلوده‌سازی مصنوعی، با کم‌ترین تعداد لارو (1/52 ± 5 و 1/01 ± 5/1 در 40 روز و 0/58 ± 2 و 0/58 ± 4 در 70 روز)، دالان (2/96 ± 11/4 و 2/2 ± 10/7 در 40 روز و 0/67 ± 4/7 و 0/88 ± 6/7 در 70 روز) و درصد خسارت به میوه (1/45 ± 4/7 و 1/21 ± 7/3) و نیز بیش‌ترین تعداد سن مستقر در بوته‌ها (0/14 ± 3/6 و 0/07 ± 3/1 در 40 روز و 0/2 ± 5/8 و 0/24 ± 4/6 در 70 روز) بهتر از سایر تیمارها بوده‌اند. از نظر تعداد علائم خسارت سن به بوته‌ها نیز دو تیمار یادشده به‌ویژه در ارزیابی نهایی اختلاف معنی‌داری با سایر تیمارها نداشته و برای کاربرد در گلخانه‌های تجاری پیشنهاد می‌شوند.