بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران
چکیده: (355 مشاهده)
با بررسی تغییرات زمانی و مکانی ویژگیهای خاک میتوان پتانسیل و محدودیتهای موجود برای توسعه کشاورزی پایدار را شناسایی نمود. این پژوهش با هدف بررسی تغییرات زمانی و مکانی برخی از ویژگیهای خاک در اراضی زیر کشت گندم در استان خوزستان انجام شد. دادهها از 15 شهرستان استان خوزستان شامل 212 و 718 نمونه خاک از عمق 0 تا 30 سانتیمتری مزارع گندم بهترتیب در سالهای 1390 و 1400 جمعآوری شدند. pH خاک، کربنات کلسیم، شوری، کربن آلی، فسفر و پتاسیم قابل دسترس خاک اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که میانگین کربنات کلسیم در خاکهای موردمطالعه 3/46% و میانگین pH خاکها 4/7 بود. از سال 1390 تا 1400، اراضی زیر کشت گندم دارای خاک با محدودیت شوری (> 4 dS m-1) از 42 درصد به 59 درصد افزایش یافته است. با وجود اینکه، بیشترین میانگین شوری خاک (بیش از 12 دسی زیمنس در متر) در بخشهای جنوبی استان خوزستان و بهترتیب در شهرستانهای شادگان (2/16 dSm-1) و هندیجان (2/14 dSm-1) مشاهده شد اما بیشترین نرخ تغییرات زمانی شوری خاک در شهرستان گتوند (209 درصد افزایش) و بهبهان (191 درصد افزایش) رخ داد. با گذشت ده سال، میانگین کربن آلی خاک در مزارع گندم استان 1/0 کاهش یافت و مزارع دارای محدودیت کربن آلی (کمتر از 1 درصد) از 77 درصد در سال 1390 به 90 درصد در سال 1400 رسید. تغییرات زمانی فسفر و پتاسیم قابل دسترس خاک در مزارع گندم بهترتیب در 80 و 67 درصد از شهرستانهای مورد مطالعه معنیدار نبود. نتایج نشان داد که علیرغم متفاوت بودن نرخ تغییرات زمانی و مکانی ویژگیهای مختلف خاک، به طور کلی مدیریتهای رایج در گشت گندم موجب افزایش محدودیتهای خاک با شدتهای متفاوتی شده است که میتواند پایداری تولید در کشاورزی استان را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
ارتباط سلامت خاک با برهم‌کنش‌های خاک-گیاه
دریافت: 1402/10/9 | پذیرش: 1403/3/4
دریافت: 1402/10/9 | پذیرش: 1403/3/4
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
