سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده: (116 مشاهده)
شوری آب و خاک یکی از چالشهای عمده کشاورزی در ایران و جهان است و اصلاح خاکهای شور نیازمند مصرف زیادی از آب است. بنابراین و با توجه به محدودیت منابع آب، بازنگری در روشهای اصلاح این خاکها ضروری است. در این پژوهش تأثیر سه نوع سامانه خاکورزی (مرسوم، کمخاکورزی و بیخاکورزی) بر ویژگیهای فیزیکی یک خاک شور در ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی کبوترآباد در جنوب شرقی شهر اصفهان طی چهار سال بررسی شد. این ویژگیها شامل توزیع اندازه منافذ، گنجایش زراعی (θFC)، نقطه پژمردگی دائم (θPWP)، آب قابل استفاده گیاه (AWC)، و منحنی مشخصه رطوبتی (WRC) بود. مدیریتها نیز شامل حذف بقایای گیاهی در خاکورزی مرسوم و حفظ بقایا در کمخاکورزی و بیخاکورزی بودند. خاک محل اجرای این آزمایش دارای بافت لوم رسی سیلتی بود. برای آنالیز آماری از طرح کرتهای خردشده در زمان در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار منافذ درشت (Macro-P) به ترتیب در تیمارهای کمخاکورزی، بیخاکورزی و سپس خاکورزی مرسوم ( cm-3cm-3032/0، 029/0 و 022/0) مشاهده شد. تیمار کمخاکورزی همچنین بالاترین مقدار منافذ متوسط (Meso-P) را دارا بود و مقادیر θFCدر تیمارهای کمخاکورزی و بیخاکورزی بهطور معنیداری بیشتر از خاکورزی مرسوم بود (به ترتیب cm³ cm⁻³ ۰٫۲۵۰، ۰٫۲۴۷، و ۰٫۲۳۸). مقادیر AWC100 در بین تیمارها تفاوت معنیدار نداشت. در سالهای سوم و چهارم، تفاوتهای واضحتری در منحنیهای مشخصه رطوبتی، بهویژه در مکشهای کم، مشاهده شد. تیمارهای خاکورزی حفاظتی باعث افزایش فراوانی منافذ درشت و متوسط و بهبود شاخصهای هیدرولیکی شدند. نتایج نشان داد که خاکورزی حفاظتی میتواند بهعنوان جایگزینی مناسب برای خاکورزی مرسوم در شرایط خشک و شور، بهبود شرایط خاک و بهرهوری منابع آب را فراهم کند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
فرايندهاي فيزيكي و شيميايي ريزوسفر دریافت: 1403/8/13 | پذیرش: 1403/10/30