نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

ریشه، با توجه به ویژگی‌های ذاتی خود، نقش مهمی در گسترش و توسعه ژرم‌پلاسم‌های گیاهان متحمل به تنش خشکی دارد. به همین منظور، این آزمایش با هدف مطالعه اثرهای مستقیم و غیرمستقیم ویژگی‌های ریخت‌شناسی ریشه بر عملکرد دانه چهار ژنوتیپ تریتیکاله (سه لاین امید بخش 8-82-ET، 15-82-ET و 17-79-ET به همراه رقم رایج 92-Junillo) در دو سطح متفاوت رطوبت قابل دسترس خاک؛ شاهد (آبیاری پس از تخلیه 50% رطوبت قابل استفاده در منطقه ریشه) و تنش (آبیاری پس از تخلیه 80% رطوبت قابل استفاده در منطقه ریشه) به‌صورت آرایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1387 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. نتایج نشان داد که تنش آب منجر به افزایش حدود 9 درصدی عمق توسعه ریشه بوته شد. هم‌چنین، تفاوت عمیق‌ترین ریشه در لاین 15-82- ETنسبت به سطحی‌ترین عمق در رقم 92-Junillo، 2/8 سانتی‌متر بود. تأخیر در آبیاری باعث کاهش حدود 25 درصدی طول تجمعی ریشه شد. هم‌چنین، اختلاف حدود 43 درصدی بین بیشترین طول تجمعی ریشه در لاین 15-82- ETنسبت به کمترین طول در 17-79- ET از نظر آماری در سطح احتمال 1% معنی‏دار شد. نقش ویژگی‌های ریخت‌شناسی ریشه این ژنوتیپ‌ها در تولید دانه تحت شرایط مختلف رطوبتی متفاوت بود. در شرایط رطوبتی مساعد، تأثیر مستقیم طول تجمعی ریشه بر عملکرد دانه با ضریب 543/0 بیش از شرایط تنش آب با ضریب 286/0 بود. از طرف دیگر، رابطه مستقیم سطح کل ریشه با عملکرد دانه در شرایط رطوبتی مساعد، منفی و در شرایط تنش کم‌آبی، مثبت بود. به‌طورکلی، به نظر می‌رسد که طول تجمعی ریشه و سطح ریشه از ویژگی‌های مؤثر این ژنوتیپ‌ها در تولید عملکرد دانه بوده که تحت شرایط تنش آب، سطح کل ریشه و در شرایط مساعد رطوبتی، طول تجمعی ریشه نقش بارزتری داشتند.

واژه‌های کلیدی: تریتیکاله، عمق ریشه، طول تجمعی ریشه، سطح کل ریشه

متن کامل [PDF 124 kb]   (2092 دریافت)    

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

---

---