نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

چکیده

 در یک تحقیق گلخانه‌ای به روش آبکشت، واکنش ارقام آفتابگردان (های‌سان 125، ایروفلور و بلیزر) در سطوح مختلف شوری (صفر، 60 و 120 میلی‏مولار کلرید سدیم) و آهن (5، 50 و 100 میلی‏مولار) در محلول غذایی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار بررسی شد. نتایج نشان داد که در اثر شوری ارتفاع، سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه، غلظت پتاسیم و نسبت غلظت پتاسیم به سدیم کاهش و غلظت سدیم در گیاه افزایش یافت. با افزایش سطح آهن محلول غذایی از 5 به 50 میلی‏مولار ارتفاع، سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی و نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه به‌طور معنی‏داری افزایش یافت. ولیکن با افزایش بیشتر غلظت آهن از 50 به 100 میلی‏مولار تغییر معنی‏داری در مقادیر مربوط به این صفات مشاهده نشد. برهمکنش سطوح آهن و رقم بر وزن خشک ریشه و غلظت پتاسیم در برگ معنی‌دار بود. رقم بلیزر کمترین و رقم های‌سان 125 بیشترین واکنش را نسبت به افزایش سطح آهن در محلول غذایی از نظر تولید ماده خشک ریشه نشان دادند. با این حال، با افزایش سطح آهن در محلول غذایی، اختلاف ارقام از این نظر کاهش یافت. از نظر غلظت پتاسیم در برگ‌ها فقط رقم بلیزر نسبت به افزایش سطح آهن پاسخ مثبت نشان داد. برهمکنش اثرات سه‌گانه شوری، آهن و رقم بر غلظت آهن در گیاه معنی‏دار شد. با توجه به نتایج به‌دست آمده، افزایش غلظت آهن در محلول غذایی موجب بهبود رشد ارقام آفتابگردان شد؛ ولی بر تعدیل اثرهای شوری تأثیر معنی‏داری نداشت.