نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

به منظور بررسی تأثیر پیش‏تیمار بذر بر گیاهچه­های نخود در شرایط شور، آزمایشی به­صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد، طی سال 1390 انجام شد. در این مطالعه، از محلول­های کلرید سدیم با قابلیت هدایت الکتریکی صفر، 4، 8 و 12 دسی­زیمنس بر متر به عنوان سطوح مختلف شوری و از پلی­اتیلن گلیکول– 6000 با پتانسیل اسمزی 8/0- مگاپاسکال و کلرید کلسیم با پتانسیل اسمزی 1- مگاپاسکال به عنوان مواد پیش‏تیمارکننده استفاده شد. بذرها پس از تأثیر مواد پیش‏تیمار، در گلدان­های پلاستیکی کشت شدند و پس از 28 روز، نمونه­برداری از گیاهچه­ها انجام گردید. نتایج نشان داد که تنش شوری سبب کاهش معنی‏دار صفات ارتفاع و وزن خشک بخش هوایی، سطح برگ، شاخص پایداری غشا و محتوای نسبی آب و افزایش معنی­دار میزان پرولین برگ شد. در گیاهچه­های حاصل از بذرهای پیش‏تیمار شده، سطح برگ، شاخص پایداری غشا، محتوای نسبی آب و میزان پرولین برگ نسبت به شاهد به­صورت معنی­داری افزایش یافتند. همچنین، در مواجهه با تنش شوری، صفات مذکور در بذرهای پیش‏تیمار شده نسبت به شاهد افزایش معنی‏داری نشان دادند. به طور کلّی، در سطوح مختلف شوری، پیش‏تیمار بذر با محلول­های اسمزی پلی­اتیلن گلیکول– 6000 (8/0- مگاپاسکال) و کلرید کلسیم (1- مگاپاسکال) باعث کاهش اثرهای منفی شوری بر رشد گیاهچه­های نخود شد. در این آزمایش، اثر بهبود­دهندگی کلرید کلسیم بیشتر از پلی­اتیلن گلیکول بود