نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

به‏منظور بررسی تأثیر غلظت سیلیسیم محلول غذایی بر برخی صفات فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و رشد گیاه گندم (رقم چمران) در شرایط تنش کمبود آب، این آزمایش در بهار سال 1391 در آزمایشگاه دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تنش کمبود آب در سه سطح (شاهد یا بدون تنش، کمبود ملایم (فشار اسمزی 5- اتمسفر) و کمبود شدید (فشار اسمزی 10- اتمسفر) با حل کردن 175 و 230 گرم پلی‌اتیلن گلیکول 6000 در هر لیتر آب مقطر) اعمال شد. مقادیر مختلف سیلیسیم (صفر، 1، 2 و 3 میلی‏مولار) به شکل سیلیکات پتاسیم (K2SiO3) به‌عنوان عامل دوم آزمایش بود. نتایج نشان داد که تنش شدید کمبود آب باعث افزایش معنی‏دار پرولین آزاد (4/74 درصد) و سیلیسیم اندام هوایی (1/69 درصد) و کاهش مقدار پروتئین‏های محلول، هدایت روزنه‏ای، شاخص پایداری غشا و وزن خشک اندام هوایی و ریشه به‌ترتیب 6/18، 6/66، 2/24، 8/37 و 9/51 درصد نسبت به شاهد شده است. همچنین، اثر سیلیسیم در محلول غذایی، به جز وزن خشک ریشه، بر سایر صفات مورد بررسی معنی‏دار بود. سیلیسیم بیشترین تأثیر را بر غلظت سیلیسیم اندام هوایی داشته و سبب افزایش 53 درصدی این شاخص شد. حضور سیلیسیم در شرایط عدم تنش کمبود آب اثر معنی‏داری بر صفات نداشته و با افزایش شدت تنش، اثر آن نیز افزایش یافت. کاربرد 2 و 3 میلی‏مولار سیلیسیم در شرایط تنش ملایم باعث افزایش به ترتیب 18 و 21 درصد و در شرایط تنش شدید 25 و 31 درصد وزن خشک اندام هوایی نسبت به تیمار بدون سیلیسیم گردید و بین این دو مقدار تفاوت معنی‏داری مشاهده نشد.