نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

نماتدهای ریشه‌گرهی (Meloidogyne spp.) از عوامل محدود کننده کشت محصولات کشاورزی از جمله فلفل هستند. گونه M. incognita به طور گسترده‌ای در مزارع فلفل استان گیلان پراکندگی دارد. در این تحقیق، مقاومت یازده رقم فلفل شامل فلفل قلمی (هیبرید کویامی، هیبرید عزیز و هیبرید باونتی) و فلفل دلمه ای (کالیفرنیا واندر 301، هیبرید کاملوت، هیبرید کینگ آرتور، هیبرید ویزارد، هیبرید آریستوتل، هیبرید پلاتو، مرکوری و کالیفرنیا واندر 310) نسبت به نژاد دوم M. incognita مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در شرایط گلخانه با دامنه دمایی 22 تا 28 درجه سلسیوس در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. گیاهچه‌های فلفل در زمان چهاربرگی با 2000 عدد لارو سن دوم نماتد به ازای هر کیلوگرم خاک مایه زنی شدند. هشت هفته پس از مایه‌زنی، شاخصهای رشدی رقم‌ها (میزان کلروفیل برگ، وزن تر و خشک شاخساره و ریشه، طول و حجم ریشه، طول و قطر ساقه و تعداد برگ سالم) و صفات مربوط به آلودگی نماتد (تعداد گره، توده تخم، تعداد لارو در خاک و فاکتور تولیدمثلی) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در تعیین نهایی واکنش ارقام، از سیستم مبتنی بر فاکتور تولید مثل و شاخصهای گال و کیسه تخم استفاده گردید. براساس نتایج به دست آمده، رقم‌های فلفل دارای درجات متفاوتی از حساسیت نسبت به نماتد بودند. در صفات رویشی، رقم‌های هیبرید ویزارد، کالیفرنیا واندر 301، هیبرید باونتی، مرکوری و هیبرید کاملوت نسبت به بقیه رقم‌ها کمترین تاثیرپذیری از آلودگی به نماتد را از خود نشان دادند. رقم‌های کالیفرنیا واندر 301، هیبرید باونتی، مرکوری و هیبرید کاملوت از نظر صفات تولیدمثلی نماتد حساسیت کمتری نسبت به بقیه رقم‌ها نشان دادند. از نظر ارزیابی شاخص‌های گال، توده تخم و مقاومت، رقم‌های مرکوری و هیبرید کاملوت به عنوان متحمل‌ترین و رقم‌های هیبرید کینگ آرتور و هیبرید عزیز به عنوان حساس‌ترین ارقام ارزیابی شدند.