نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

ریزوسفر ناحیه‌ای کوچک با خصوصیات شیمیایی و بیولوژیک متفاوت از توده خاک است. در این تحقیق، سرعت آزاد شدن روی در خاک‌های ریزوسفر گندم (بک‌کراس روشن) و توده 10 خاک آهکی با استفاده از ریزوباکس در شرایط گلخانه بررسی شد. نمونه‌های خاک ریزوسفری و توده به روش عصاره‌گیری متوالی و با استفاده از DTPA-TEA در دمای 1± 25 درجه سلسیوس به‌مدت 1 تا 504 ساعت عصاره‌گیری شدند. همچنین، روی قابل استفاده با عصاره‌گیرهای شیمیایی (AB-DTPA، DTPA-TEA و مهلیچ 3) برآورد شد. نتایج نشان داد که مقدار روی قابل استفاده، مقدار روی تجمعی آزاد شده و سرعت آزادشدن روی در خاک‌های ریزوسفری به‌صورت معنی‌داری (05/0p<) بیشتر از خاک‌های توده بود. معادله تابع توانی بهترین مدل توصیف کننده آزاد شدن روی در خاک‌های ریزوسفری و توده بود. همچنین، معادلات انتشار پارابولیک، مرتبه اول و الوویچ ساده نیز توانایی توصیف سرعت آزاد شدن روی را داشتند. ضرایب همبستگی به‌دست آمده بین شاخص‌های عملکرد، غلظت و جذب روی در گندم با سرعت آزاد شدن روی نشان ‌داد که تعداد ضرایب همبستگی معنی‌دار در خاک‌‌های ریزوسفری نسبت به خاک‌های توده بیشتر بود.