تجمع فلزات سنگین در گیاهان دارویی می‌تواند پیامدهای خطرناکی برای سلامت انسان داشته باشد. هدف از این پژوهش، بررسی غلظت فلزات سنگین روی، سرب، مس و کادمیوم در خاک، شاخساره و ریشه گیاهان دارویی گوش‌بره (.Phlomis olivieri Benth) و سنبله‌ای ارغوانی (.Stachys inflata Benth) در اطراف معدن سرب و روی زه‌آباد استان قزوین است. به این منظور پس از برداشت و آماده‌سازی نمونه‌های خاک و گیاه، غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی در سه تکرار اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد برخلاف مس و کادمیوم، غلظت سرب و روی در خاک، شاخساره و ریشه گیاهان مورد بررسی چندین برابر حدود مجاز است. میانگین غلظت روی و سرب در خاک آلوده به‌ترتیب 1791 و mg/kgو2855 بدست آمد. میانگین غلظت روی و سرب در ریشه‌های گیاه گوش‌بره به‌ترتیب 394 و mg/kgو56، در شاخساره این گیاه 442 و mg/kgو76، در ریشه‌ها‌ی گیاه سنبله‌ای ارغوانی 452 و mg/kgو38 و در شاخساره 501 و mg/kgو68 مشاهده شد. بیش‌ترین غلظت روی در ریشه گیاه سنبله‌ای ارغوانی (mg/kgو694) و بیش‌ترین غلظت سرب در شاخساره گیاه گوش‌بره (mg/kgو140) اندازه‌گیری شد. مقادیر ضریب انتقال برای سرب و روی در هر دو گیاه بیش‌تر از یک و برای مس و کادمیوم کم‌تر از یک بود. با توجه به برداشت این دو گیاه دارویی خودرو توسط مردم بومی منطقه، نتایج این پژوهش می‌تواند زنگ خطری برای سلامت این افراد باشد.

واژه‌های کلیدی: آلودگی، دستگاه جذب اتمی، فلزات سنگین، ضریب انتقال، معدن.

متن کامل [PDF 950 kb]   (367 دریافت)