دوره 16، شماره 2 - ( نشریه روابط خاک و گیاه 1404 )
جلد 16 شماره 2 صفحات 59-39 |
برگشت به فهرست نسخه ها
مهسا حسینیفرد1 
، محمدمهدی مجیدی*2 
، قدرتالله سعیدی1 ، مجید محمدی3
، محمدمهدی مجیدی*2 ، قدرتالله سعیدی1 ، مجید محمدی3
1- گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
2- گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران ،majidi@iut.ac.ir
3- بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
2- گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران ،
3- بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
چکیده: (709 مشاهده)
پیشینه پژوهش و هدف: خشکی، بهعنوان مهمترین عامل محدودکننده عملکرد در مناطق خشک و نیمهخشک، همواره چالش اصلی تولید گلرنگ (.Carthamus tinctorius L) بوده است. این پژوهش بر پایه توسعه و ارزیابی ژنوتیپهای جدید گلرنگ حاصل از تلاقیهای هدفمند بین نمونههای بومی و ذخایر ژنتیکی جهانی متمرکز شد و هدف اصلی آن افزایش تنوع ژنتیکی و شناسایی ژنوتیپهای با تحمل زیاد به تنش خشکی بود.
روشها: دراین پژوهش 64 ژنوتیپ که شامل 10 ژنوتیپ والدی، 45 فامیل F2 حاصل از تلاقی دایآلل یکطرفه آنها به همراه 9 ژنوتیپ شاهد در دو محیط تنش خشکی (90% تخلیه آب قابل استفاده) و معمول (50% تخلیه آب قابل استفاده) از نظر صفات فنولوژیک، مورفولوژیک و عملکرد دانه بررسی شدند.
نتایج: نتایج حاکی از ایجاد تنوع ژنتیکی زیاد از راه ادغام خزانههای ژنی خارجی بود، که پتانسیل خوبی برای اصلاح صفات زراعی تحت تنش خشکی فراهم میآورد. تحلیلها نشان داد که وراثتپذیری صفات مرتبط با عملکرد دانه در شرایط بدون تنش بوده و همبستگی معنیداری بین ارتفاع بوته و وزن هزار دانه با عملکرد دانه در محیط تنش خشکی وجود دارد. جمعیتهای برتر مقاوم به خشکی و پایدار از نظر عملکرد شناسایی شدند. بهطور خاص، جمعیت 74×67 (حاصل از تلاقی G67 از لیبی × G74 از اردن)، برجستهترین تحمل به تنش خشکی و پایداری عملکرد دانه را به نمایش گذاشت. علاوه بر این، والد G71 (مکزیک) و چندین جمعیت دیگر (مانند 86×40، 71×96، 23×9، 32×9، 86×96، 54×9، 40×74) نیز بهعنوان منابع ژنتیکی امیدبخش با پایداری عملکرد زیاد معرفی شدند.
نتیجهگیری کلی: این یافتهها بر نقش حیاتی منابع ژرمپلاسم بینالمللی در توسعه ارقام گلرنگ مقاوم به خشکی برای مناطق کمآب ایران تأکید دارد، که گامی اساسی در راستای افزایش امنیت غذایی و بهرهوری کشاورزی محسوب میشود.
روشها: دراین پژوهش 64 ژنوتیپ که شامل 10 ژنوتیپ والدی، 45 فامیل F2 حاصل از تلاقی دایآلل یکطرفه آنها به همراه 9 ژنوتیپ شاهد در دو محیط تنش خشکی (90% تخلیه آب قابل استفاده) و معمول (50% تخلیه آب قابل استفاده) از نظر صفات فنولوژیک، مورفولوژیک و عملکرد دانه بررسی شدند.
نتایج: نتایج حاکی از ایجاد تنوع ژنتیکی زیاد از راه ادغام خزانههای ژنی خارجی بود، که پتانسیل خوبی برای اصلاح صفات زراعی تحت تنش خشکی فراهم میآورد. تحلیلها نشان داد که وراثتپذیری صفات مرتبط با عملکرد دانه در شرایط بدون تنش بوده و همبستگی معنیداری بین ارتفاع بوته و وزن هزار دانه با عملکرد دانه در محیط تنش خشکی وجود دارد. جمعیتهای برتر مقاوم به خشکی و پایدار از نظر عملکرد شناسایی شدند. بهطور خاص، جمعیت 74×67 (حاصل از تلاقی G67 از لیبی × G74 از اردن)، برجستهترین تحمل به تنش خشکی و پایداری عملکرد دانه را به نمایش گذاشت. علاوه بر این، والد G71 (مکزیک) و چندین جمعیت دیگر (مانند 86×40، 71×96، 23×9، 32×9، 86×96، 54×9، 40×74) نیز بهعنوان منابع ژنتیکی امیدبخش با پایداری عملکرد زیاد معرفی شدند.
نتیجهگیری کلی: این یافتهها بر نقش حیاتی منابع ژرمپلاسم بینالمللی در توسعه ارقام گلرنگ مقاوم به خشکی برای مناطق کمآب ایران تأکید دارد، که گامی اساسی در راستای افزایش امنیت غذایی و بهرهوری کشاورزی محسوب میشود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
رشد گیاهان در شرایط تنش
دریافت: 1404/1/6 | پذیرش: 1404/4/30 | انتشار: 1404/6/31
دریافت: 1404/1/6 | پذیرش: 1404/4/30 | انتشار: 1404/6/31
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Journal of Soil and Plant Interactions by http://jspi.iut.ac.ir is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
استفاده از مطالب ارایه شده در این پایگاه با ذکر منبع آزاد می باشد.
