دانشگاه صنعتی اصفهان- دانشکده کشاورزی
چکیده: (108 مشاهده)
خشکی، بهعنوان مهمترین عامل محدودکننده عملکرد در مناطق خشک و نیمهخشک، همواره چالش اصلی تولید گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) بوده است. این مطالعه بر پایه توسعه و ارزیابی ژنوتیپهای جدید گلرنگ حاصل از تلاقیهای هدفمند بین نمونههای داخلی و ذخایر ژنتیکی جهانی متمرکز شد و هدف اصلی آن افزایش تنوع ژنتیکی و شناسایی ژنوتیپهای با تحمل بالا به تنش خشکی بود. دراین مطالعه 64 ژنوتیپ که شامل 10 ژنوتیپ والدی، 45 فامیل F2 حاصل از تلاقی دایآلل یکطرفه آنها به همراه 9 ژنوتیپ شاهد در دو محیط تنش خشکی (90% تخلیه رطوبتی) و معمول (50% تخلیه رطوبتی) از نظر صفات فنولوژیک، مورفولوژیک و عملکرد دانه بررسی شدند. نتایج حاکی از ایجاد تنوع ژنتیکی بالا از طریق ادغام خزانههای ژنی خارجی بود، که پتانسیل خوبی برای اصلاح صفات زراعی تحت تنش خشکی فراهم میآورد. تحلیلها نشان دادند که وراثتپذیری صفات مرتبط با عملکرد دانه در شرایط عدم تنش بالاست و همبستگی معنیداری بین ارتفاع بوته و وزن هزاردانه با عملکرد دانه در محیط تنش خشکی وجود دارد. جمعیتهای برتر مقاوم به خشکی و پایدار از نظر عملکرد شناسایی شدند. بهطور خاص، جمعیت 74×67 (حاصل از تلاقی G67 از لیبی × G74 از اردن)، برجستهترین تحمل به تنش خشکی و پایداری عملکرد دانه را به نمایش گذاشت. علاوه بر این، والد G71 (مکزیک) و چندین جمعیت دیگر (مانند 40×86، 96×71، 9×23، 9×32، 96×86، 9×54، 74×40) نیز بهعنوان منابع ژنتیکی امیدبخش با پایداری عملکرد بالا معرفی شدند. این یافتهها بر نقش حیاتی منابع ژرمپلاسم بینالمللی در توسعه ارقام گلرنگ مقاوم به خشکی برای مناطق کمآب ایران تأکید دارد، که گامی اساسی در جهت افزایش امنیت غذایی و بهرهوری کشاورزی محسوب میشود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
رشد گیاهان در شرایط تنش دریافت: 1404/1/6 | پذیرش: 1404/4/30