نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

در این پژوهش تحمل به شوری 24 ژنوتیپ عدس در کشت هیدروپونیک به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تنش شوری (0/5، 12 و dS m^-1و16) در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‌های عدس در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. اعمال تنش شوری 12 و dS m^-1و16 سبب کاهش درصد بقا در تمامی ژنوتیپ‌ها در مقایسه با شاهد شد. ژنوتیپ‌های MLC57،وMLC73،وMLC94،وMLC104 و MLC108 قادر به تحمل شوری dS m^-1و16 نبودند. اعمال سطوح تنش شوری سبب کاهش ویژگی‌های مورفولوژیک گیاه مانند ارتفاع بوته، تعداد شاخه در بوته، وزن خشک و درصد بقای برگ در بیش‌تر ژنوتیپ‌ها شد. کم‌ترین درصد کاهش ارتفاع بوته، تعداد شاخه در بوته، وزن خشک و درصد بقای برگ در سطح شوری dS m^-1و16 نسبت به شاهد، به‌ترتیب در ژنوتیپ‌های MLC13،وMLC120،وMLC4 و MLC12 مشاهده شد. کم‌ترین افزایش میزان سدیم (5/52 برابر) در نتیجه اعمال شوری dS m^-1و16 نسبت به شاهد در ژنوتیپ MLC108 و بیش‌ترین میزان کلسیم (4 برابر) در ژنوتیپ MLC78 مشاهده شد. به‌عبارتی این ژنوتیپ‌‌‌ها توانستند آثار منفی افزایش یون‌های سدیم در نتیجه اعمال تنش شوری را کاهش دهند. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA) نشان‌دهنده برتری نسبی تمام ژنوتیپ‌های متعلق به گروه اول (MLC120،وMLC178،وMLC12،وMLC26،وMLC117 و MLC6) در بیش‌تر صفات نسبت به میانگین کل بود. به‌طور کلی با توجه به نتایج این پژوهش می‌توان گفت این ژنوتیپ‌ها از درصد بقا و ویژگی‌های رشدی مناسب‌تری در مواجه با تنش شوری برخوردارند که از این ویژگی‌ها می‌توان در انتخاب بهتر ژنوتیپ‌های متحمل به شوری در پژوهش‌های آینده استفاده کرد.