نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

به منظور بررسی اثر کاربرد مقادیر مختلف کمپوست پسماندهای شهری و لجن فاضلاب بر میزان عملکرد و تجمع برخی عناصر سنگین از جمله نیکل، کروم، کادمیم و سرب در اندام‌های گیاهی فلفل سبز قلمی، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با 7 تیمار و 4 تکرار در شرایط گلدانی اجرا شد. تیمارها شامل شاهد، 5% کمپوست، 10% کمپوست، 5% لجن فاضلاب، 10% لجن فاضلاب، 5% کمپوست و لجن فاضلاب و 10% کمپوست و لجن فاضلاب بودند. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که افزودن کمپوست و لجن فاضلاب سبب افزایش عملکرد (وزن تر و خشک) میوه فلفل شده است. بیشترین میزان وزن تر میوه در تیمار10% کمپوست و لجن فاضلاب و بیشترین وزن خشک میوه در تیمار 5% لجن فاضلاب مشاهده شد؛ به گونه‌ای که به ترتیب حدود 5/3 و 3 برابر افزایش عملکرد نسبت به شاهد نشان دادند. عملکرد اندام‌های هوایی نیز افزایش معنی‌‌داری در وزن تر و خشک نشان داد. کاربرد این کودها ارتفاع بوته را نسبت به شاهد افزایش داد، که بیشترین آن افزایشی در حدود 28% در تیمار 5% لجن فاضلاب نسبت به شاهد بود. همچنین، افزودن کمپوست و لجن فاضلاب سبب افزایش معنی‌دار غلظت عناصر سنگین در میوه، برگ، اندام‌های هوایی و ریشه گیاه فلفل‌گردید. با افزایش سطوح کودی، بر غلظت عناصر سنگین در گیاه نیز افزوده شد. غلظت نیکل در تمامی تیمارها، به­غیر از شاهد و 5% کمپوست، و غلظت کادمیم در تمامی تیمارها، به­غیر از شاهد، 10% کمپوست و 5% لجن فاضلاب، در میوه فلفل حداکثر بود. محاسبه شاخص انتقال حاکی از آن بود که تجمع عناصر سنگین در گیاه فلفل در ریشه بیشتر از اندام‌های هوایی است. کادمیم با شاخص انتقال 52/0 دارای تحرک بیشتری در گیاه فلفل سبز نسبت به سرب (44/0) و نیکل (14/0) می‌باشد.