نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

منیزیم نقش کلیدی در فتوسنتز، اختصاص کربوهیدرات­ها، انتقال ساکارز در آوند آبکش، اکسایش نوری و کلروز برگ گیاهان ایفا می‌کند. به‌منظور ارزیابی تأثیر غلظت‌های مختلف منیزیم (صفر (شاهد)، 2 و 4 میلی­مولار) و دمای محیط ریشه (15، 25 و 35) بر رشد، عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیک خیار گلخانه‌ای (رقم 792 Nagen)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1393 در سیستم آبکشت، اجرا گردید. نتایج نشان داد که تیمار شاهد به‌طور معنی‏داری وزن ‌تر و خشک برگ، تعداد برگ، سطح برگ و شاخص کلروفیل را کاهش داد؛ ولی، نسبت شاخساره به ریشه به‌طور قابل توجهی افزایش یافت. در این شرایط، زمانی که تیمار شاهد در محلول غذایی همراه با دمای ‌ºС35 در محیط ریشه استفاده گردید این اثرها شدیدتر بود. بیشترین عملکرد (578 گرم در بوته) در تیمار 4 میلی‏مولار منیزیم و دمای‌ºС 15 مشاهده گردید. کمترین عملکرد (276 گرم در بوته) در غلظت 2 میلی‏مولار منیزیم و دمای محیط ریشه ‌ºС35 به‏دست آمد. نسبت Fv/Fm با افزایش غلظت منیزیم در محلول غذایی و با کاهش دمای محیط ریشه، افزایش یافت. با افزایش غلظت منیزیم در محلول غذایی، غلظت منیزیم و فسفر ریشه نیز افزایش یافت. غلظت فسفر برگ با افزایش دمای محیط ریشه افزایش یافت در حالی که غلظت فسفر ریشه با افزایش دمای محیط ریشه کاهش یافت. از نتایج این آزمایش می­توان نتیجه­گیری کرد که با افزایش غلظت منیزیم در محلول غذایی، اثر نامطلوب دمای ‌ºС 35 محیط ریشه کاهش می‌یابد. بنابراین، غلظت 4 میلی‏مولار منیزیم در محلول غذایی و دمای محیط ریشه ‌ºС15 می‌تواند بهترین تیمار برای پرورش خیار گلخانه‌ای در فصل سرما پیشنهاد گردد.