نشریه علمی پژوهشی روابط خاک و گیاه

به منظور بررسی اثر ورمی‏کمپوست و کلرید سدیم بر رشد اسفناج رقم "ویروفلی" و برخی ویژگی‌های شیمیایی خاک پس از برداشت، این پژوهش به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه‌ای اجرا شد. تیمارها شامل سه سطح ورمی-کمپوست (صفر، 2 و 10 درصد وزنی) و چهار سطح شوری (صفر، 1، 2 و 3 گرم کلرید سدیم بر کیلوگرم خاک به‌ترتیب معادل شوری 7/0، 5/4، 8 و 5/11 دسی‌زیمنس بر متر) بود. بیشترین عملکرد نسبی اندام هوایی اسفناج با کاربرد 10% ورمی‏کمپوست به‌دست آمد؛ در حالی که کاربرد کلرید سدیم اثر معنی‏داری بر عملکرد نسبی اندام هوایی اسفناج نداشت. کاربرد ورمی‏کمپوست، میانگین سطح برگ و کلروفیل اندام هوایی، ماده آلی، قابلیت هدایت الکتریکی (EC)، نیتروژن کل، فسفر قابل دسترس، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم و کلر محلول خاک پس از برداشت را افزایش داد. با کاربرد کلرید سدیم، EC، فسفر قابل دسترس، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم و کلر محلول خاک پس از برداشت افزایش یافت، ولی اثر معنی‏داری بر سطح برگ، کلروفیل اندام هوایی، ماده آلی و نیتروژن کل خاک پس از برداشت نداشت. استفاده از ورمی‏کمپوست اثر مثبتی بر رشد اسفناج و فراهمی عناصر غذایی در خاک پس از برداشت اسفناج داشت. با این وجود، افزایش مکرر شوری خاک، به‌ویژه در صورت کاربرد سطوح زیاد ورمی‏کمپوست، را باید درنظر داشت. کاربرد کلرید سدیم، حتی تا شوری 5/11 دسی‌زیمنس بر متر، سبب کاهش معنی‏دار عملکرد اسفناج نشد. بنابراین، رقم ویروفلی می‌تواند به‌عنوان یک رقم نسبتاً مقاوم به شوری معرفی شود. ولی، لازم است آزمایش‌های بیشتری، به‌خصوص در شرایط مزرعه، برای تأیید نتایج این پژوهش انجام شود